Afrikaanse propaganda uit Den Haag

Steeds vaker zie je de naam Radio Noet-Noet voorbij komen op feesten en festivals. Het Haagse gezelschap is niet alleen een geval apart vanwege de Afrikaanse muziek die ze draaien; de dito klederdracht en attributen zorgen eveneens voor een opvallende verschijning op de Nederlandse festivalweilanden. Tweeënhalf jaar geleden besloten Daan Kruijt en Folkert Verdoorn wat te gaan doen met hun passie voor muziek uit Afrika. Nadat Verdoorn een gehoorprobleem kreeg, kwam Jazz Astrop erbij om nooit meer weg te gaan. De prominente Hagenees Steven van Lummel is de (voor de gelegenheid Franstalige) mc van Noet-Noet. Deze vrijdag staat het collectief in Studio 80 tijdens de avond The Great Escape. In het laatste weekend van de maand augustus zijn ze te vinden op Mysteryland met een heus Afrikaans dorp. We zochten Daan en Jazz vorige week op na hun uitzending op Red Light Radio.

Als ik het goed begrijp is Radio Noet-Noet niet gestart als radioprogramma?
Kruijt: De gedachte erachter is dat we het allerliefste met een busje met een mobiel radiostation erin door Afrika zouden reizen om oude artiesten op te zoeken. Om daar uit te zoeken of de platen die wij draaien daar nog steeds leven onder de bevolking. Het gebeurt namelijk vaak dat een artiest in het westen na jaren herontdekt wordt en de artiest in kwestie zijn eigen platen niet meer heeft en al jaren niet meer actief met muziek bezig is.

Zijn jullie al in Afrika geweest?
Kruijt: Nee, nog niet, maar dat staat wel heel hoog op de planning. We dromen nog steeds over een tour met een radiostudiootje. Binnen vijf jaar moet het gebeuren.

Hoe is Radio Noet-Noet dan wel begonnen?
Kruijt: Als een grap. We wilden een keer Afrikaanse platen draaien in PIP in Den Haag. Toen bleek dat er heel veel mensen op die muziek zaten te wachten. Dat zagen we totaal niet aankomen. Na acht optredens stonden we op Lowlands.

Netjes.

Kruijt:

We hebben wel mazzel gehad. Bij die avond in PIP was toevallig een boeker aanwezig die ons een opvulslot op Where The Wild Things Are aanbood. Het was die ochtend zulk lekker weer dat de organisatie besloot om ons op een buitenpodium neer te zetten, in plaats van bij het zwembad waar we eigenlijk geboekt waren. En zo stonden we opeens op een heel lekker plekje. We draaiden een lange set en er bleven steeds meer mensen plakken, tot het op een gegeven moment helemaal los ging.

Astrop

: Het leek wel of we het middelpunt van het festival waren: de organisatie was erbij, camera's, de hele mikmak. De boeker kwam naar ons toe en zei dat dit het hoogtepunt van het hele weekend was: "Jullie zorgen met het minimale geld voor het maximale effect."

Hoe is jullie passie voor Afrikaanse muziek eigenlijk ontstaan?
Kruijt: Ondanks dat ik voor Radio Noet-Noet niet draaide, speur ik al mijn hele leven naar muziek. Toen ik bij Afrikaanse muziek uitkwam, had ik iets van: dit is het allervetste van het allerallervetste. Toen ben ik echt gaan graven. Op een gegeven moment kreeg ik het gevoel dat iedereen hiernaar moest luisteren. In de Afrikaanse traditie is Radio Noet-Noet dus eigenlijk een beetje propaganda.
Astrop: Toen Daan en Folkert die muziek met me begonnen te delen was ik gelijk om. Ik ben altijd opzoek geweest naar muziek buiten de mainstream en heb zo'n vijftien jaar drum and bass en Goa gedraaid. Het mooie van Afrikaanse muziek is dat het bij elke gelegenheid of moment past, maar het toch ook een beetje buiten het boekje valt van wat gangbaar is.
Kruijt: Het is misschien wel gangbaar, maar het is moeilijk te vinden, je moet er meer je best voor doen.

Afrika is natuurlijk een gigantisch continent. Wat zijn voor Radio Noet-Noet de belangrijkste landen?
Kruijt: We draaien alles wat goed is. Er is geen land in Afrika waar de muziek zo kut is dat we het niet draaien. Als dj ben je vaak aan een bepaalde muziekstroming gebonden, wij zijn gelukkig veroordeeld tot een gigantisch continent waar je alles hebt. We draaien voor een groot gedeelte funk en disco. Daarvoor kom je al snel in West-Afrika terecht, landen als Nigeria en Ghana. Ethiopië is bijvoorbeeld weer wat meer jazz-georiënteerd. Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat er een verschil is tussen de meer groene plekken en woestijngebieden. Dat hoor je echt. Een mooi voorbeeld is het Malinese Tinariwen, dat vorig jaar ook op Pitch stond. Ze spelen desert blues waarbij je je midden in de woestijn waant.

Wat spreekt jullie aan in de muziek als je het vergelijkt met Amerikaanse funk en soul uit de jaren zeventig, of samba en cumbia uit Zuid-Amerika?
Astrop: Ik ben altijd op zoek naar de context en de betekenis achter de muziek. Wat er zich in de directe omgeving afspeelt is heel direct hoorbaar in de muziek van Afrikanen. Alles wat ze aan pijn, leed, armoede meemaken – hun verleden met slavernij – stoppen ze in de muziek. Daarom leeft de muziek ook zo sterk onder de bevolking.
Kruijt: In Afrikaanse muziek zit net was meer ellende, het is wat rauwer en dramatischer. Bijna alle Afrikaanse muziek gaat ergens over, dat is fijn. In Zuid-Amerika maken ze natuurlijk ook een bak ellende mee, maar ze zingen er toch op een vrolijke manier over – wat mij betreft is dat soms een beetje naïef. Als je Afrikaanse muziek vergelijkt met de Amerikaanse soul en funk uit de jaren zeventig, hoor je dat zelfs de Afro-Amerikaanse maatschappij in die tijd meer gelikt en gepolijst was dan in Afrika (om het hele continent maar even over een kam te scheren). Ook kan je bij Afrikaanse platen horen dat ze minder invloed hebben gehad van buitenaf, ze hebben echt hun eigen stijl ontwikkeld.

Jullie draaien niet alleen Afrikaans. In de mix voor PITCH Festival kwam ik bijvoorbeeld een nummer van Jim Sullivan tegen (dood gevonden in een Amerikaanse woestijn), wat Light in the Attic opnieuw heeft uitgebracht.
Kruijt: We hebben de stijlregel dat we Afrikaanse muziek draaien, maar als een track het juiste gevoel heeft, is het niet erg om van die regel af te wijken. Het liefst wel een artiest of producer die een band met het continent heeft. We draaien heel breed, van ballads en Zuid-Afrikaanse bubbelgum tot de allernieuwste house. Maar we draaien bijvoorbeeld ook een kwaito-track van Clap!Clap!, een Italiaan die house maakt met Afrikaanse invloeden.

Er zijn de laatste paar jaar veel re-issue labels gestart, zoals het Duitse Analog Africa, Awesome Tapes From Africa en Finders Keepers die de laatste jaren veel Noord-Afrikaanse muziek herontdekten. Zijn dit type labels en blogs de belangrijke bronnen?
Kruijt: Die re-issue labels zijn nog wel de eerste laag waar je terechtkomt als je gaat zoeken. Je begint vaak eerst bij artiesten als Fela Kuti of Mulatu Astatke via YouTube. Op een gegeven moment heb je dat een beetje gehad. Dan moet je wat dieper zoeken en wordt het lastiger. Het mooie is dat je dan soms platen tegenkomt die zelfs beter zijn dan die grote namen. Om daar te komen moet je veel chatten met freaks op forums of mensen thuis opzoeken om informatie los te peuteren. Meestal vind ik muziek eerst digitaal en ga ik pas opzoek naar het vinyl.

Op Mysteryland gaan jullie een Afrikaans dorp bouwen. Hoe is die ontwikkeling gegaan, nadat jullie eerst Afrikaanse vlaggen en kleding maakten?
Kruijt: We zijn al vrij snel gaan draaien in Afrikaanse gewaden en tijdens Lowlands zijn we ook vlaggen voor het publiek gaan maken. We kunnen inmiddels best wel goed uit de voeten met een naaimachine. We denken er over om met ontwerpers te gaan samenwerken en hele vette pakken te maken. Afgelopen december hadden we op KANTOR festival een eigen stage en hebben we op Amsterdam Open AIR voor het eerst ons eigen dorp gebouwd. Met honderdvijftig pallets en een doos schroeven zijn we hutten gaan knutselen. Dat hebben we natuurlijk heel onhandig aangepakt qua logistiek en geld. Inmiddels hebben we een kleine professionaliseringsslag gemaakt. Voor Mysteryland maken we nu opklapbare huisjes die we straks ook sneller ergens anders kunnen neerzetten.

Het begint dus steeds meer een voltijd baan te worden?
Astrop: Ja, het begint uit de hand te lopen. Radio Noet-Noet neemt steeds meer de overhand in ons dagelijks leven. Daan is van huis uit chef-kok en ik zit op de lerarenopleiding en geef les op een middelbare school. Toch proberen we nu steeds meer ruimte te creëren om ons in te zetten voor dit project.
Kruijt: We raken steeds vanzelf in het volgende project. Dan proberen we weer eens wat en blijkt het goed te werken, vervolgens moeten we er weer veel energie insteken. Ik werk in principe nu nog maar een dag per week als chef-kok in een restaurant. Zo is ook het idee ontstaan voor een eigen insectenbar op Mysteryland. Daar trek ik mijn liefde voor koken een beetje in door, maar dan met smerige beestjes. Na wat stoeien maak ik tegenwoordig van sprinkhanen, meel- en Buffalowormen allerlei lekkere dingen.

Radio Noet-Noet staat vrijdag 14 augustus in de Studio 80 tijdens The Great Escape. Op zaterdag 29 en zondag 30 augustus staan ze op Mysteryland Festival met hun eigen Afrikaanse dorp. Volg Radio Noet-Noet via SoundCloud // Facebook