Dit is Wendy Carlos: de transseksuele grondlegger van de elektronische muziek

In 1968 gebruikte Wendy Carlos een Moog-synthesizer, op dat moment een onbekend instrument, om de Brandenburg Concertos van Bach te reproduceren op wat later het eerste klassieke album zou worden dat platina ging: Switched on Bach. Het album brak de barrières tussen klassieke en synthesizermuziek met bruut geweld af, en mede daardoor is het de meest bepalende elektronische klassieke opname aller tijden geworden. Het leverde Carlos drie Grammy's op, maar belangrijker was dat het aan de hele wereld duidelijk maakte dat de synthesizer een volwaardig muziekinstrument was, en niet een obscure machine die alleen werd gebruikt door professors om rare robotgeluiden te maken.

"De vroegste elektronische instrumenten waren niet van het soort dat toestond om aan letterlijke sampling te doen van elke losse noot, zodat je daar later een coherent geheel van kon maken. Dat zou ook teveel knip-en-plakwerk zijn geweest. Je moest bij wijze van spreken een sample maken van alle mogelijke manieren waarop een hoofd kan kijken, met alle samengaande expressies en bewegingen, en daarvan moest je kunst zien te maken," zei Carlos eerder in een interview uit 2007 met Frank J. Oteri.

Carlos werd geboren in een arbeidersfamilie in Pawtucket in de staat Rhode Island. Op haar zesde begon ze met pianolessen. Later zou ze zowel muziek als natuurkunde gaan studeren aan Brown University, en muziekcompositie aan het Columbia-Princeton Electronic Music Center, de eerste school voor elektronische muziek in de Verenigde Staten. Hier zat ze in de schoolbanken samen met pioniers als Otto Luening en Vladimir Ussachevsky. Ze kreeg een baan als cassettebewerker bij Gotham Recording, waar ze bevriend raakte met Robert Moog, bedenker van de Moog-synthesizer. Dit is zo'n moment waarvan we "en de rest is geschiedenis" zouden zeggen, als het niet zo'n hemeltergend cliché was.

Door de jaren heen is Carlos van grote invloed geweest op het werk van Moog, en ze heeft hem geholpen zijn synthesizers te verbeteren, voornamelijk door hem te overtuigen dat meer aanrakingsgevoeligheid van het keyboard belangrijk was voor een betere dynamiek en meer muzikaliteit. "Wendy wist geluiden uit een synthesizer te halen die niemand ooit had gehoord," zei Moog in een interview uit 1985 met People Magazine. "Niemand komt ook maar in de buurt van wat ze doet."

In 1971 kreeg Carlos meer beroemdheid door muziek te maken voor de soundtrack van Stanley Kubricks A Clockwork Orange, met daarin onder andere haar herinterpretatie van de Symphonie Fantastique van Berlioz in de openingsscène. Ook maakte ze de sountracks voor The Shining en de originele Tron, waar ze orkesten, koren, orgels, en zowel digitale als analoge synthesizers voor combineerde.

Carlos werd geboren als een biologische man (onder de naam Walter Carlos), en begon aan haar geslachtsverandering in 1968. Wel bleef ze nog voor meer dan een decennium optreden als man. Haar coming out als transgender gebeurde in een interview met Playboy in 1979. Ze koos Playboy omdat, zoals ze zelf zei, "het blad zich altijd bezighield met zelfbevrijding. Ik sta te springen om mezelf te bevrijden."

Later constateerde ze dat het "publiek verbazingwekkend tolerant, of eigenlijk ongeïnteresseerd," was in haar transitie. Niemand leek er een fuck om te geven, en haar carrière bleef zich gestaag uitbouwen tot astronomische niveaus. "Achteraf gezien was die hele poppenkast al die jaren dus nergens voor nodig. Het was echt een monsterlijke verspilling van meerder levensjaren," zei ze later over haar tijd dat ze publiekelijk als man door het leven ging.

Een paar jaar later bracht ze Digital Moonscapes uit, waarschijnlijk een van haar meest invloedrijke werken, waar ze op verkenningstocht ging langs de mogelijkheden van digitale orkesten. Ze maakte de overstap van analoge synthesizers die haar vroegere werk kenmerkten naar digitale synthesizers, maakte samples van The Royal Albert Hall Organ, en trok en passant nog een blik ongebruikt Tron-materiaal open. Het album haalt zijn inspiratie uit de diverse manen uit het sterrenstelsel, en heeft een geheimzinnige en esoterische vibe die perfect is voor een goeie paddosessie in een planetarium.

Carlos was berucht vanwege het feit dat ze een hekel had aan de spotlights, en er zijn daarom maar een paar interviews van haar te vinden. Vandaag de dag leidt de vijfenzeventig jaar oude artiest een stil bestaan in New York. In haar laatste bekende interview, een gesprek met Frank J. Oteri in 2007, gaf ze commentaar op hoe de hedendaagse muziek ervoor staat:

"Ik vind het een grootse tragedie dat de drummachine de echte drummers volledig heeft vervangen. Voor veel luisteraars is het zo normaal geworden dat ze klakkeloos het idee van een totaal rigide, fascistische beat accepteren – iets wat doet denken aan fabrieksmachines. Iemand die ik ken had onlangs zijn jazzclub in Berlijn gesloten na veel succesvolle jaren, hij zei dat hij sloot omdat de hedendaagse jazz/popmuziek geen swing meer heeft. En dat is ook zo: al die gequantizede ritmes zijn rigide en mechanisch. We zijn robots geworden, het is tragisch."

Check ook deze badass retro HTML-website voor meer info over haar werk, maar ook voor foto's van zonsverduisteringen en katten.