Robots met snorren, gekleurde badpakken en sentimentele vocalen: de THUMP-gids voor Italodisco
Picture via Discogs.

FYI.

This story is over 5 years old.

Muziek

Robots met snorren, gekleurde badpakken en sentimentele vocalen: de THUMP-gids voor Italodisco

Het is geen disco – in de meeste gevallen is het technisch gezien een stuk slechter, maar juist daarin zit een aandoenlijk soort charme.

Je bent een echte erotische ruimtereiziger. Je bent woest aantrekkelijk en je bos haar is bijna net zo groot als je hart. Je ligt op het strand in een limoengroen zwempak. Je snuift cocaïne van je zwart-witgeblokte badkamertegels. Er staat een marmeren buste van een willekeurige Griekse filosoof op de schoorsteenmantel, naast de champagneglazen en een bonsaiboompje. Je droomt van matgekleurde koude schotel, en o ja, je bent een fucking robot. Je bent zo Italo.

Advertentie

Stel je voor dat iemand een B-film zou maken van disco door de jaren heen. De muziek is super sentimenteel, en toch doet het je iets: dat is de vurige hartstocht van Italo. Het is geen disco – in de meeste gevallen is het technisch gezien een stuk slechter, maar juist daarin zit een aandoenlijk soort charme.

Het belangrijkste ding dat je moet weten over Italo is dat het niet makkelijk te definiëren is, zeker niet in de tijd dat de muziek werd gemaakt. In feite kreeg de muziek die we nu Italo noemen die naam pas ergens midden jaren tachtig, door het Duitse label ZYX. Het is een beweging zonder een echt begin- of eindpunt. De mensen in Italië die naar Italodisco luisterden, zagen het eigenlijk gewoon als eighties-pop. Het domino-effect van het gladde en omstreden bestaan van Italo maakt het vrij moeilijk om een concrete gids te maken zonder dat we iets missen, iets overslaan, of mensen boos maken. Maar ik ben een nihilistische klootzak, dus ik doe het toch.

Dus het verhaal, het verhaal dat natuurlijk geheel ten onrechte is gebouwd door de annalen van de muziekgeschiedenis, begint met de dood van disco in de Verenigde Staten. Het genre domineerde de jaren zeventig, maar tegelijkertijd ontketende het ook een onnoemelijke afschuw, grotendeels in het midden van Amerika. Dit kwam tot uitdrukking met de daling van de verkoop van discoplaten en de beruchte Disco Demolition – een bij voorbaat mislukte poging om kratten vol discoplaten op te blazen na een honkbalwedstrijd van de Chicago White Sox. Toch bleef de glinstering van de spiegelbol volgelingen houden in Europa, want daar wilden ze wel meer horen van artiesten die werden afgewezen in de VS. Er waren steeds minder echte discoproducties, en de oplopende kosten van de invoer op platen die zeldzamer werden, leidde tot de geboorte van een nieuwe opname-industrie, voornamelijk in Italië. Producers begonnen eigen discoplaten te maken, gingen hierbij de mist in, maar creëerden daarmee iets totaal nieuws.

Advertentie

Vanaf hier valt Italo op te delen in twee verschillende maar even waardevolle categorieën. Opgemerkt moet worden dat er nummers tussen zitten die zijn gemaakt door OG discomuzikanten; componisten en producers met verbazingwekkende apparatuur en jarenlange ervaring, die nieuwe synthetische, spacey geluiden mengden met de glitter en glamour van de jaren tachtig. Er werden ook tracks gemaakt met misschien dezelfde bedoelingen, maar door producers die niet de apparatuur of de ervaring hadden. En juist die laatstgenoemde artiesten zijn de reden dat Italo bij velen zo geliefd is. Het gaat om de refreinen over romantische clichés die worden gezongen met een slecht Engels accent, de geluiden uit de ARP-synthesizers en de pingelende baslijnen. Het is het geluid van een verzonnen wereld: een ingebeeld Amerika, een ingebeelde sportwagen op een ingebeelde uitgestrekte weg, en het ingebeelde opstijgen naar een ingebeelde kosmos.

Het is misschien rommeliger dan Bruce Willis' debuutalbum, maar deze kleurige wereld van het vroege clubleven van Europa en van glinsterende, oprechte zelfexpressie, hebben hoe dan ook een stempel gedrukt op de dansmuziek zoals wij die nu kennen.

ARTIESTEN

Italo is geen genre dat specifieke artiesten kent als pioniers of voortrekkers. Het is meer een constante stroom aan obscure eendagsvliegen die ontstonden tijdens haastig in elkaar geflanste producties door elektronische dromers. Maar natuurlijk zijn er wel een aantal namen die er bovenuit springen.

Advertentie

Giorgio Moroder

Oké, Giorgio is niet per definitie een Italodisco-artiest, maar hij is wel een cruciaal startpunt geweest voor het genre. Zijn invloed komt niet voort uit het feit dat hij Italiaans is, maar wel door zijn werk in de elektronische muziek. Moroder vertegenwoordigt het moment dat de gladheid van disco begon te veranderen in een meer synthetisch klinkende sound. Het is een observatie rondom de muziekontwikkeling die nog meer voor de hand ligt dan Noel Gallagher die je vertelt dat Oasis werd beïnvloed door The Beatles, maar Donna Summer'

I Feel Love is dé productie die de nieuwe discostijl opzette. Check ook de video van Together In Electric Dreams en probeer me daarna nog maar eens te vertellen dat dit geen Italo is.

Klein & MBO

Klein & MBO was een Italiaans-Amerikaans duo, bestaande uit Mario Boncaldo en Tony Carrasco – iets dat het geografische huwelijk van Italo zelf belichaamde. Ze hadden misschien wel de meest tastbare invloed op het overbrengen van Italo naar de clubs, omdat veel van hun nummers hits werden in de undergroundscene van New York en Chicago.

Kano

Kano was een andere groep die ervoor zorgde dat de hele wereld Italo leerde kennen, en zij waren ook een van de eersten die een internationale hit scoorden. Veel singles deden het ook goed in de VS. Kano bracht daarnaast albums uit en dat was merkwaardig in de snelle en goedkope productiewereld van Italo. Iedereen die bekend is met Kano zal ook de sample van hun knaller Now Baby Now herkennen op Glitz Rock van Felix Da Housecat.

Advertentie

Sabrina/Clio/Valerie Dore

Deze drie representeren een belangrijk onderdeel van Italo: de popster. Maar de vrouwelijke zangeressen waren niet op dezelfde manier sterren als de diva's van het originele discotijdperk. Namen als Valerie Dore waren eigenlijk projecten die samengesteld werden door producers. Ze gebruikten de identiteit van de sterren als aandachttrekker voor een nummer. Het is je waarschijnlijk al opgevallen dat Italodisco niet de meest positieve plek bood voor de vertegenwoordiging van vrouwen.

LABELS

ZYX

Vanuit internationaal perspectief gezien was ZYX waarschijnlijk het meest invloedrijke label. Het Duitse label bedacht niet alleen de term Italo, maar was ook verantwoordelijk voor de ontzettend belangrijke compilaties Best of Italo-disco. Zoals vaker het geval is, realiseert een buitenstaander zich eerder dat er ergens een fenomeen speelt, en we kunnen zeggen dat ZYX dat deed. Zij zagen Italo als een soort microkosmos, ze stopten het in een doosje en verkochten het aan de wereld.

Goody Music

Goody Music werd geleid door de megalomane, onbetrouwbare, maar belachelijk ambitieuze Jacques Petrus. Het was een van de weinige Italiaanse labels dat zich kon blijven meten met de grote internationale spelers. Machos nummer I'm a Man is een perfect voorbeeld. Het was de eerste discotrack die door uitsluitend Italiaanse muzikanten was gemaakt en een wereldhit werd. Maar Petrus' wankele reputatie en het onvermogen om zijn eigen tekortkomingen in te zien, leidde tot zakelijke beslissingen die hem verder opslokten in de duistere onderwereld van het lenen van meer geld dan hij ooit terug zou kunnen betalen. Hij werd vermoord in 1986 op 47-jarige leeftijd in zijn villa in Guadalupe.

Advertentie

Power Records

We noemen Power, een ander Italiaans label, omdat zij een aantal ware Italo-knallers hebben gemaakt. Het label bestond slechts tussen 1986 en 1987, maar in die korte periode wisten zij meer kitsche hits te maken dan Duran Duran in hun hele carrière.

TRACKS

Klein & MBO - "Dirty Talk"

In principe is dit de 'klassieke' Italotrack. Hij werd uitgebracht in 1982, dus net lang genoeg nadat er drummachines gebruikt werden voor disco, maar nog voordat alles techno, techno, techno werd.

Baby's Gang - "Happy Song"

Ja, dat heb je goed, "Everybody, let's go to the gig, we can dance there, dance and eat an ice-cream, everybody dancing all night long, try to do it, sing a happy song." Zonder twijfel de beste songtekst op een dancetrack ooit.

Paciscopi - "Love's Harmony"

Niet zo zeer erkend als een echte Italoklassieker, maar wel een persoonlijke favoriet. Die vette baslijn voorspelde praktisch gezien hoeveel tijd iedereen de komende dertig jaar dansend zou doorbrengen in zweterige kelders met flikkerende lichten. En dan komt die popcornachtige hoge riedel eroverheen. Magisch.

Casco - "Cybernetic Love"

Casco (Salvatore Cusato) was een van de grote Italoproducers, en dit is zijn hoogtepunt. Cybernetic Love kwam uit in 1983 en is typerend voor het kosmische einde van Italo, maar met één luisterbeurt hoor je vrijwel meteen het ontstaan van Detroit techno en acid house.

Caron - "Out of the Night"

Advertentie

Oké, een andere persoonlijke favoriet. Dit is Italo op zijn over-emotionele, hyper-oprechte piek. Die opening! Het klinkt alsof je rondrijdt in een cabrio in Milaan, waar je sigaret na sigaret opsteekt en wacht tot je ex je belt op je grote zwarte autotelefoon.

Clio - "Faces"

Dit is het beste voorbeeld van Italo als onverslaanbare popmuziek. Hoe kan het dat dit geen nummer 1-hit is geworden in elk land ter wereld voor twaalf jaar lang?

Riky Maltese - "Warrior"

Het beste refrein van Italodisco en het beste nummer dat Power ooit uitbracht.

Dr Martini - "You are the One"

Die kickdrum. Hij knalt zo gaten in je ingewikkelde renaissancegeïnspireerde plafond, hij schudt je Dali-achtige spiegel van de muur, en hij bibbert het kleed met zebrahuid onder je voeten vandaan.

Mr Flagio - "Take a Chance"

Een voor de hand liggende keuze, maar ik zou mijn werk niet goed doen als ik deze niet zou noemen. Dit is één groot, smeulend orgasme. Een herinnering aan hoe sexy dancemuziek kan zijn – als je van gospelachtige vocals, hi-hats en robots met snorren houdt dan, zoals ik.

Firefly - "Love is Gonna Be on Your Side"

Een leuke toevoeging, omdat dit nummer de link legt naar een meer klassieke discosound. De track werd uitgebracht in 1981 en markeert de periode waarin Italo werd gekenmerkt door muziek uit Studio 54 na te bootsen. Prachtig.

Valerie Dore - "Get Closer"

Muziek om de moord op je vriendje mee te wreken.

Advertentie

COMPILATIONS AND MIXES

Best of Italo - ZYX

Zoals al eerder werd gezegd biedt deze compilatie de best verpakte geschiedenis van wat we Italo noemen.

Essential Italo Disco Classics - Strut

De interesse in Italo is de afgelopen jaren gegroeid en Strut heeft een best wel knappe klus geklaard met het compileren van erkende Italo-artiesten als Kano, maar ook met onuitgebrachte juweeltjes. De beste track? Waarschijnlijk deze..

Mixed Up in the Hague Vol.1 - Panama Records

Deze mix, die door I-F is samengesteld, is te gek. Het is niet honderd procent Italo, maar het is een prima kennismaking voor nieuwe oren, en een dynamische kijk op de klassiekers voor degenen die meer vertrouwd zijn met de muziek.

THE INSPIRED

Nou, eigenlijk alle dancemuziek. De meest directe migratie van het geluid was in Paradise Garage in New York, waar de Italotracks een elektronische tegenstelling boden met de soulvolle mixen van Larry Levan. De drumbeats vonden hun weg naar Chicago house, maar de synthesizers en spacey geluiden werden onderdeel van Detroit techno. Daarna werd in het Verenigd Koninkrijk met New Order, The Pet Shop Boys, en uiteindelijk de acid house (bewust of onbewust) allemaal verder gebouwd op diezelfde vettige, behaarde Italobeweging. Luister nog een keer naar Cybernetic Love van Casco en kijk dan naar het repertoire van Daft Punk. Fuck it, wat mij betreft heeft zelfs Kanye West een Italotrack gemaakt.

Het genre zelf heeft ook veranderingen doorgemaakt. Met de ontwikkelingen in Chicago ontstond ook Italohouse. De focus werd verlegd naar producties met veel piano en euforische refreinen. Check Ride On Time van Black Box. Begrijp me niet verkeerd, het is een dikke plaat, maar de dagen van robots die champagne drinken waren voorbij.

Italo is nu weer immens populair. In Oost-Londen worden er speciale avonden voor georganiseerd, en dj's zoals Bicep draaien uitsluitend Italodisco- en -housesets, zoals bijvoorbeeld op Glastonbury. Dit is allemaal heel tof, maar we moeten niet voor een tweede keer gaan denken dat Italo slechts een kitscherige beweging is, een wonderlijke uitspatting van cultuur waar we pas na een paar drankjes ironisch op kunnen dansen. Ja, de muziek heeft ongeveer evenveel klasse als een polyester Hawaiishirt, maar het heeft wel alles veranderd.