De eerste speelfilm in virtual reality nodigt je uit om je bij de maffia aan te sluiten

Career Opportunities in Organized Crime, een opmerkelijk nieuw filmproject en debuut van maker Alex Oshmyansky, maakt gebruik van virtual reality om kijkers een indruk te geven hoe het is om zich aan te sluiten bij de maffia. Het verhaal volgt de opnames van een rekruteringsvideo voor de lokale, Russische maffia in Baltimore; de zoektocht naar nieuwe leden wordt, vanuit het perspectief van de gangsters, op een spottende manier neergezet. Om de kijkers het gevoel te geven dat ze, net als Vova, de voormalig leider die nu verantwoordelijk is voor de rekrutering van nieuwe leden, echt deel uitmaken van het verhaal, is Career Opportunities opgenomen met een virtual reality-camera die 360 graden in de rondte filmt. Het is de eerste speelfilm die geheel met VR-technologie geproduceerd is.

Het letterlijk meeslepende verhaal volgt een aantal Russische gangsters, die financieel nogal door een diep dal gaan, en daarom op zoek zijn naar nieuwe bronnen van inkomsten. De mannen komen op het idee om een paar computerprogrammeurs in te huren, zodat ze mensen online kunnen chanteren door hun accounts te hacken en facebookprofielen te dupliceren, om vervolgens geld af te troggelen bij familieleden van de fraudeslachtoffers. De rekruteringsvideo die daarop volgt, laat zien wat de voordelen zijn wanneer je je bij hun tak van de maffia aansluit.

"Ik ben hier om je over een fantastische kans aan te bieden, die je rijker zal maken dan je ooit had durven dromen," meldt het verkooppraatje in een zwaar Engels accent. Als een Amerikaanse computerprogrammeur, gespeeld door Malcom Mills, zich aansluit bij de maffia, volgen we hem vanuit alle hoeken; terwijl hij eerst nog zijn twijfels heeft over het aangaan van een samenwerking met criminelen, geeft hij uiteindelijk toe aan de mentaliteit van de maffia.

De film duurt 82 minuten en is helemaal gefinancierd door de regisseur. Ook al spelen er geen grote sterren in mee, door het slimme gebruik van VR en de stilistische rariteiten van het project (zoals de neppe websites die zogenaamd worden opgezet door de neppe maffia) is Career Opportunities in Organized Crime alsnog één van de meest intrigerende films die bij SXSW van 2016 in première zijn gegaan. Oshmyansky gaf daarbij aan dat alle opbrengsten van de film zullen worden gedoneerd aan een farmaceutisch nonprofitbedrijf, dat medicijnen verstrekt aan behoeftige mensen.

VICE sprak de 31-jarige regisseur via de telefoon, over de scoops van het project en de uitdagingen die hij aan moest gaan als debuterend regisseur van de eerste VR-speelfilm.

De trailer in VR

VICE: Waarom besloot je aan dit project te beginnen?
Alex Oshmyansky: Ik dacht eigenlijk gewoon dat het grappig zou zijn. Mijn achtergrond is Russisch, dus ik ben altijd wel geïnteresseerd geweest in de Russische maffia. Ik dacht altijd dat het grappig zou zijn wanneer The Office en de Russische maffia samen zouden smelten.

Welke andere films hebben je film geïnspireerd? Welke toon wilde je zetten?
De sfeer die ik in de film wilde neerzetten, was een beetje gebaseerd op gangsterfilms uit de jaren dertig — oude zwart-witfilms, zoals de originele Scarface. Ik werd ook erg beïnvloed door The Public Enemy, en dat hele subgenre van toen films net aan populariteit begonnen te winnen in de jaren twintig en dertig. De gangsterfilms waren één van de eerste heel populaire genres van die tijd. Hoe heb je het filmen van Careers in 360° virtual reality benaderd?
We hebben zes GoPro's gebruikt, en verschillende soorten apparatuur om de camera's bij elkaar te houden, waaronder een Freedom 360 en een 360Heros, die ervoor moesten zorgen dat de zes camera's continu de goede richting op wezen. Naderhand hebben we de beelden van iedere camera gecombineerd met software zoals Autopano Pro, Adobe After Effects en Video Stitch. We hadden een heel goede cinematograaf, Chad Cooper, die fantastisch werk heeft geleverd.

Wat voegde de technologie toe aan het project, in vergelijking met een verhaallijn die op de traditionele manier gefilmd is?
Het idee is dat je één van deze virtuele headsets op kan zetten en alle kanten op kan kijken; het voelt alsof je met de personages in de film zit, terwijl de film zich afspeelt rondom jou. Je krijgt echt het idee dat je ter plekke bent, met de spelers. Door uitgebreide MRI scans, zogenaamde fMRI-onderzoeken hebben wetenschappers, aan de hand van voorafgaande data, vast kunnen stellen dat wanneer ons verhalen worden verteld, onze hersenen overgaan naar een speciale modus.

In deze "meeslepende" staat activeren delen van de hersenen, zoals het gevoel van beweging en aanraking, op zo'n manier dat we het gevoel hebben deel uit te maken van het verhaal. Dit gebeurt wanneer we een film kijken, maar ook we rondom een kampvuur zitten en er een verhaal wordt verteld. Mijn theorie is dat VR-film deze "meeslepende" staat alleen maar vergroot, waardoor de ervaring op een bepaalde manier intenser en interessanter wordt.

Waren er dingen waar je tegenaan liep tijdens het filmen?
Dit was mijn eerste speelfilm, en het was best een uitdaging om in één keer al die nieuwe ervaringen aan te moeten gaan. Terwijl ik alles aan het uitzoeken was, kreeg ik veel steun van de crew, wat ik erg waardeerde. We moesten uitzoeken hoe alles in virtual reality werkt, en tegelijkertijd ook leren hoe je überhaupt moet filmen.

Nog niemand had virtual reality ingezet bij het maken van een speelfilm, dus het was vallen en opstaan toen we uitzochten waar we de camera's precies moesten plaatsen, hoe we de acteurs het beste konden filmen, hoe we de aandacht van het publiek op de goede delen van de film (in de goede richtingen) moesten fixeren, en hoe we de camera's zo konden positioneren dat alles tijdens de nabewerking goed aan elkaar gelinkt kon worden. Al die dingen moesten we onszelf tegelijkertijd aanleren, en dat was best een proces.

Hoe lang duurde het om het hele project te voltooien, van het initiële idee tot de première bij SXSW? Hoe is het door de tijd heen ontwikkeld?
Ik speelde al jaren met het idee, maar begon er pas een jaar geleden aan te werken. Het filmen nam twee weken in beslag, op locatie in Baltimore. Dat was afgelopen zomer, eind juni, en sindsdien hebben we aan de postproductie gewerkt — de special effects, de soundmixing, dat soort dingen.

Het is heel low-budget, maar ik denk dat we vanuit technisch perspectief heel vette dingen hebben gedaan, door de grenzen met VR te verleggen, en tegelijkertijd een vermakelijk verhaal te vertellen.

Hoe voel je je over de hele ervaring, nu het project eindelijk klaar is? Wat zou je de volgende keer anders doen?
Ik ben er heel blij mee. Als ik heel eerlijk ben, ben ik heel verbaasd dat we alle beelden in twee weken hebben weten te schieten. Ik dacht dat het heel erg moeilijk zou zijn om een film in VR te maken, maar dat viel achteraf gezien mee. Voorafgaand aan het project had ik gedacht ik dat het technisch gezien bijna onmogelijk zou zijn, en dat het miljoenen euro's zou kosten, maar dat is niet het geval.

Ik denk dat bijna iedereen wel zo'n soort film zou kunnen maken, als ze toegang hadden tot zes GoPro's. Er worden nu zelfs VR-camera's op de markt gebracht die maar een paar honderd euro kosten. In principe heb je alleen maar twee camera's nodig die in verschillende richtingen wijzen, met fisheye-lenzen, zodat je 180 graden kunt filmen.

In het verhaallijn van de film zijn de personages bezig met het maken van een documentaire. Stonden die camera's eigenlijk aan? Heb je gebruik gemaakt van die neppe beelden?
We hebben een experiment gedaan, waarbij de personages in de film hun eigen rekruteringsdocumentaire aan het opnemen zijn. We hebben zowel de beelden van de "documentaire" als de VR-beelden gebruikt.

De kijkers zullen uiteindelijk in staat zijn om die twee te vergelijken, en ze zullen de neppe documentaire als een reguliere film zien, terwijl de VR-beelden een metaperspectief bieden. De film zal aankomende lente toegankelijk worden voor het publiek in de vorm van een app, die mensen kunnen downloaden via hun smartphones, Samsung Gear VR en de Oculus Rift VR Headset.

Hoe voelt het om de eerste regisseur te zijn die een virtual reality-speelfilm heeft gemaakt?
Vooral vermoeiend, maar het geeft veel voldoening om zelf iets te creëren. Hoe het nu ook uitpakt, ik zou het zo weer doen. Het is heel vet om een onafhankelijke filmmaker te zijn, want je hebt de touwtjes grotendeels in handen. Tegelijkertijd moet je ook alles zelf regelen, dus dat kost veel tijd en slapeloze nachten. Toen we aan het filmen waren, sliep ik maximaal twee uur per nacht en aan het einde had ik het idee dat ik gek aan het worden was. Maar het was het allemaal waard. Ik weet niet wat deze onderneming zal betekenen voor de toekomst — hopelijk de kans om meer VR-films te maken.

Bezoek de website voor meer informatie over 'Career Opportunities in Organized Crime'