Het einde van een naar riool stinkend tijdperk: Tivoli aan de Oudegracht

Handsome Poet testte er al de akoestiek, en zei tegen de NOS dat het goed was. Het nieuwe Tivolivredenburg in Utrecht dat in juni opengaat, zou zomaar hét poppodium van Nederland kunnen worden. Als we de eerste reacties mogen geloven is het een pand dat ervoor gaat zorgen dat Amsterdam straks nog slechts een vage herinnering is.

Maar laten we niet op de zaken vooruit lopen. Er gaat namelijk ook iets weg; Tivoli aan de Oudegracht, dat sinds de kraak in 1979 (toen een oud vakbondsgebouw) als poppodium doorgaat. Bij die kraak raakten punkers in gevecht met de ME. Programmeur Johan Gijsen werkt er sinds 2001. Dit is hem:

Terwijl hij backstage nog maar eens diep de putlucht die er altijd hangt inhaleert om als herinnering in zijn longen op te slaan, vertelt hij zijn belangrijkste Tivoli-verhalen. Opdat we niet vergeten.

In de backstage van Tivoli aan de Oudegracht stinkt het. Altijd. Naar riool. Weinigen zullen het hardop zeggen, laat staan durven toe te geven, maar Johan Gijsen gaat die lucht missen. Volgens hem stinkt het er naar rock ’n roll. R.E.M vond het er ook stinken. De band was in 2003 een week in Tivoli op bezoek om te oefenen voor hun wereldtournee. “Zij vonden dat het hier stonk, en ze hadden gevraagd of we een muurtje wilden bouwen om de backstage van het kantoor te scheiden zodat ze meer privacy hadden. Maar na een dag was dat alweer weg. Er was gewoon een klik. Ze sliepen in een hotel om de hoek, aten hier tegenover en gingen naar een café een paar meter verderop. Alles was chill, er waren geen hysterische toestanden. Ik heb met ze in de kroeg gezeten alsof ik met vrienden was. Ze speelden aan het einde van de repetitieweek een show. Als laatst werd

De Vlieger

van Andre Hazes vertolkt. Ik had veels te veel gedronken, maar wilde niet naar huis, dus heb ik buiten even gekotst en ben toen weer naar binnen gegaan. De dag erna heb ik ze nog in de HMH ontmoet, maar dat was de laatste keer dat ik ze heb gesproken of gezien.”

Poep is dus een beetje een ding in Tivoli. Het is een oud pand dat elk jaar 240.000 bezoekers heeft te verdragen, en die moeten ook allemaal naar de wc. “Daar is dit pand helemaal niet op berekend”, zegt Johan. Dus zo kon het gebeuren dat tijdens het concert van Bad Manners in 1998 de putlucht niet alleen meer backstage was te ruiken: “Het riool raakte verstopt terwijl zij speelden, toen kwam dus alles wat die afgelopen tijd door de wc was gespoeld weer omhoog. Maar iedereen bleef staan, tussen de poep, en het optreden ging gewoon door. Maar wat wil je, Bad Manners is een ska-band. Ik had niet anders verwacht van dat publiek.”

R.E.M heeft er dus gespeeld, en ook Prince, The Arctic Monkeys, maar een zekere Haagse band heeft Tivoli altijd geweigerd. Elke keer wanneer Johan weer naar de boeker belde, kreeg hij te horen: Johan, ze vinden het podium te klein. Het gaat om Golden Earring. Johan: “The Kyteman Orchestra stond er met dertig man, Golden Earring is met vier en dan vinden ze het nog te klein.” Hij bleef toch volhouden. “Tivoli is een podium voor de stad, er is plek voor alle artiesten, van Gers Pardoel tot aan Mastodon. Golden Earring is een van de meest legendarische en bekendste bands uit Nederland. Ik had ze hier graag gehad. Ik voel geen rancune. Als Tivolivredenburg open is, ga ik gewoon weer bellen.”

Bij reggae-artiesten gaat Gijsen net iets vaker naar beneden om te checken hoe het gaat, dus ook bij Eek-A-Mouse, de held van het genre coffeeshop-reggae. “Ik zag hem nergens dus vroeg ik aan zijn tourmanager waar hij was. Naar Amsterdam, zei hij, in zijn eentje en hij had geen telefoon bij zich. Dan weet je, dit gaat fout. Al weet je dat het bij reggae-optredens altijd later begint dan afgesproken, om half elf was hij nog niet terug. Mensen die in de zaal stonden, belden zelfs vanaf daar naar ons kantoor om te vragen hoe het zat. Maar we konden niets communiceren, dat wilde de tourmanager niet. Het enige wat ik kon doen is de dj vragen om iets meer uptempo te draaien. We stonden op het punt om het hele optreden te cancelen, totdat onze stagemanager besloot eens buiten te gaan kijken. Kwam ze hem tegen in de coffeeshop die toen nog hieronder aan de gracht zat. Hij was nooit naar Amsterdam gegaan, maar had de hele middag en avond tien meter verderop gezeten. Hij was vrolijk, bijna aandoenlijk. Het enige wat hij zei, was: ‘Oh shit, ik dacht dat het pas half elf was, maar misschien moet ik inderdaad eens die kant op gaan.”

Het was een van de weinige dagen dat het in de backstage lekker rook: in 2004 had Solomon Burke zijn eigen keuken meegenomen, en ook al zijn kinderen en neven en nichtjes. “Dat zijn er heel veel, zeker iets van dertig. Hij was ook dominee, voor de show had hij me nog gezegend. Alles was cool, tot het moment dat we erachter kwamen dat hij vanaf backstage niet het podium op kon komen. Hij was dik en zat ook nog eens in een rolstoel. Maar we kregen hem gewoon niet dat klotetrappetje naar het podium op. Gelukkig vonden we een schans waarmee we hem via de zaal het podium op konden rijden. Omdat om zeven uur al de eerste bezoekers kwamen, heeft hij anderhalf uur op het podium verstopt gezeten in een techniekhokje, om daar om half negen, showtime, uit te rijden. Het was een spetterende show maar hij moest natuurlijk ook weer van het podium af. Als we hadden moeten wachten tot de laatste mensen waren vertrokken, was het vier uur ‘s nachts geweest. Dus hebben we toch weer de schans erbij gepakt en hem van het podium afgereden waar het publiek bij was. Wat uiteindelijk supergoed uitpakte. De mensen gingen als een soort van erehaag om hem heen staan, dat was zo geweldig. Toen hij twee jaar geleden nota bene op Schiphol is overleden, moest ik wel aan deze avond terugdenken.”

Tivoli Oudegracht neemt afscheid van de zaal met de serie Tivoli Tijdloos.

Volg Noisey op Facebook en Twitter.