'Underground' is het nieuwe toverwoord in de Amerikaanse EDM

Ultra Music Festival in Miami

Vorige week kondigde Ultra Music Festival aan dat de volgende editie van het festival in maart een podium krijgt, geheel toegewijd aan 'underground.' Deze oase van door platenwinkelbediendes goedgekeurde dj's gaat de Resistance stage heten, vermoedelijk een verwijzing naar Detroits militante technocollectief Underground Resistance. Op de eerste line-up staan voornamelijk Europese en naar tech-house neigende grootheden als Maceo Plex, Dixon, tINI en Umek. In een verklaring legde het festival de inluiding van de Resistance stage als volgt uit:

"It's the urge to go against the grain, to step out of the box, to move away from the norm and challenge yourself to experience something new—to break down boundaries and barriers and abandon your comfort zone—to be able to open your eyes and ears to an undiscovered realm of electronic music."

'Undiscovered' is hier een vrij relatieve term. Meer dan de helft van de artiesten op Resistance hebben al eerder op het festival gestaan. Van de 25 dj's die dit jaar de Resistance stace zullen sieren, zijn vijftien Ultra-veteranen – waaronder Maceo Plex, Sasha, Tale of Us, tINI, Joris Voorn, Jamie Jones, The Martinez Brothers en Art Department. Sasha stond in 2001 zelfs samen met Digweed als headliner op Ultra's tweede stage. Er staan meer bekende dan onbekende namen, van Chus & Ceballos en Pete Tong tot Martin Buttrich en Totally Enormous Extinct Dinosaurs.

Natuurlijk moet de muziek van deze technohelden nog ontdekt worden door mensen die uitsluitend naar Ultra komen voor de Tiësto's en de David Guetta's van deze wereld. Hoewel Ultra al jaren de Carl Cox & Friends stage heeft als alternatief voor de mainstage, verschijnen zogenaamde underground-stages op bijna ieder groot, commercieel dancefestival in Amerika. Electric Zoo in New York heeft sinds de oprichting een Sunday School tent, vernoemd naar de inmiddels legendarische Sunday School for Degenerates feesten die Made Event mid-jaren 2000, eind maart in Miami gaf. Vorig jaar introduceerden ze een ?vinyl-only stage nadat het concept debuteerde op de eerste editie van Mysteryland in New York. Beide evenementen namen het vinyl-concept letterlijk, met een stage versierd met honderden platen. Vorige week kondigde SFX zusterfestival Tomorrowland aan dat de gevierde Duitser Sven Väth komende zomer een all-vinyl stage cureert op de Belgische editie.

De opkomst van deze alternatieve podia demonstreert hoe 'underground' en 'vinyl' de laatste buzzwoorden zijn geworden in de wereld van de commerciële dansmuziek. Aangespoord door een groeiend verzet tegen EDM, hebben veel dj's en danceliefhebbers het wel gezien met de generieke opbouwen, drops overspannen synthlijnen en hart-handjes-in-de-lucht momenten. Ze zijn toe aan iets nieuws. De formule van de EDM-sound is al een tijdje slachtoffer van satire, met de When Will The Bass Drop?sketch van Saturday Night Live waarin Avicii belachelijk gemaakt wordt en MAKJ die het genre letterlijk in de zeik neemt door zijn eigen wc-geluiden te sampelen. Zelfs mainstage grootheden als Tiësto en Martin Solveig hebben zich teruggetrokken van het EDM-concept.

Op een bepaalde manier is de populariteit van underground stages op dancefestivals een erkenning dat de grote geluiden uit de mode zijn geraakt, die dancemuziek naar de Amerikaanse radio en EDM naar marketing goeroes over de hele wereld hebben gebracht. Door invoering van underground stages kunnen ontzettend credible artiesten als Dixon en Tale of Us op festivals staan waar Hardwell en Steve Aoki de mainstage sieren. Op deze manier wordt de groeiende groep tegemoet gekomen van danceliefhebbers die toe zijn aan een frisser geluid. Achter de schermen hebben agenten zich verzet tegen het geprogrammeerd staan van hun 'coolere' acts met commerciële EDM dj's. Nu krijgen die coolere acts een speciale sectie op het festivalterrein. Ondanks de aankondiging van Ultra dat het evenement dit jaar voor het eerst 18+ zal zijn, trekt het nog steeds een jong publiek. De Resistance stage stelt deze jongere ravers bloot aan artiesten die ze zelf nog niet in een clubsetting kunnen bewonderen (want in de VS moet je daarvoor 21 zijn). Terwijl Resistance en soortgelijke initiatieven louter marketingtrucs kunnen zijn, liggen de voordelen van deze nieuwe toevoegingen in het genereren van toekomstig technopubliek.

Deze trend is deel van een eeuwenoude cirkel, waarin tegenculturen worden omarmd als alternatief voor de mainstream en vervolgens in populariteit toenemen. Hip hop, alternatieve rock, new wave, punk, disco en zelfs EDM zelf waren ooit deel van hun eigen underground, ver van de radio, Billboard charts en Grammy categorieën. Omarmd omdat ze anders waren dan het heersende geluid van hun tijd, wérden ze uiteindelijk het heersende geluid. Er is niets echt mis met die gang van zaken; als je ertegen protesteert, klink je al snel als een oude, chagerijnige snob. Wat wel belangrijk is: dat fans het verschil kennen tussen iets dat echt underground is en iets dat gewoon gemarket is om er underground uit te zien.

Aangezien Ultra een supercommercieel festival is, met ticketprijzen die de meesten ervan weerhouden om te komen, (driedaagse paspartouts kosten nu €400,-, aangezien de tickets voor €280,- en €350,- al zijn uitverkocht) zou je zeggen dat de underground buiten zo'n soort economie opereert. Hoe veel credible, underground artiesten Ultra, Electric Zoo, Tomorrowland of andere Amerikaanse evenementen ook boeken, zo lang ze krankzinnige ticketprijzen hanteren, kunnen ze nooit die underground ervaring bieden die fans en artiesten zoeken als een alternatief voor de mainstream festivalcultuur. Uiteindelijk is het belangrijkste doel van deze evenementen (en hun aandeelhouders) om geld te verdienen.

Misschien is het de onverschilligheid van de underground voor winstbejag, die hem beschermt tegen verwatering door populariteit. Dat is waarschijnlijk de grootste resistance.

@MichelleLhooq