Hoe het komt dat je soms niks meer weet na een avondje aan de zuip

Denk eens terug aan die keer dat je wakker werd op de vloer van je ouders' badkamer, naakt in een weiland, in het bed van een vreemde of zelfs op het politiebureau, zonder enig idee over hoe je daar in godsnaam terechtkwam. Het fenomeen dat bekendstaat als 'black-out' is de boosdoener achter veel betreurenswaardige nachtelijke sms'jes en criminele praktijken, maar zelfs de meest doorgewinterde feestgangers weten niet veel over hoe – en waarom – het gebeurt.

Gelukkig hebben wetenschappers de afgelopen jaren vooruitgang geboekt in het ontrafelen van het mysterie achter de black-out. Onderzoekers van Washington University kwamen in 2011 tot de conclusie dat je geen black-out krijgt omdat je hersencellen vernietigd worden, maar eerder omdat je zenuwcellen verzwakt zijn en je binnenkomende informatie niet langer kunt opslaan. Met andere woorden: de cellen in kwestie communiceren niet meer goed met elkaar, wat leidt tot het welbekende zwarte gat.

Om iets meer te weten te komen over het onderwerp, hebben we de hulp van Dr. Roland Mader ingeroepen: een neuroloog en consultant bij het Anton Proksch Insitut in Wenen. Mader werkt met verschillende verslaafden en begrijpt de werking van alcohol op het menselijke brein als geen ander. Hieronder legt hij de wetenschap achter de black-out uit en hoe je er een kunt voorkomen.

THUMP: Waarom krijgt iemand eigenlijk een black out?
Dr. Mader: De invloed van alcohol op de hersenen is verdovend, omdat het de cellen als het ware vergiftigd. Als je teveel drinkt, communiceren hersencellen niet meer zo snel en nauwkeurig met elkaar als zou moeten. Dat betekent dat er minder informatie kan worden overgedragen en dat is de oorzaak van een black-out.

Zijn er bepaalde soorten alcohol waarvan je eerder een black-out krijgt?
Een black-out heeft niets te maken met de kwaliteit van de alcohol. Hoe geconcentreerder de alcohol, hoe gevaarlijker. Dus van sterke drank zou je eerder een black-out kunnen krijgen. Maar of je nou gin of wodka drinkt, maakt in principe niet uit. De kwaliteit van alcohol heeft wel invloed op de na-effecten.

Is de kans van een black-out afhankelijk van iemands fysieke conditie?
Ja, alcohol beïnvloedt het lichaam op verschillende manieren en elk persoon reageert anders op basis van externe factoren. Uitputting en stress kunnen een negatieve invloed hebben op het eindresultaat. Ook kan je gemakkelijker een black-out krijgen als je drinkt op een lege maag. Het lichaam neemt de alcohol dan sneller op.

Welke andere factoren veroorzaken sneller een black-out?
Wat vooral nadelig is, is te snel te drinken. Het lichaam wordt dan geconfronteerd met een hogere concentratie alcohol. Het ergste wat je kunt doen is niet eten en dan veel en snel sterke drank drinken. Een alcoholgehalte in het bloed van boven de 0,15 betekent een grote kans op een black-out.

Is het ook genetisch bepaald hoe vaak je een black-out hebt?
Ja, er spelen genetische verschillen mee bij iemands alcoholtolerantie – het verschilt per persoon. Meer dan vijftig procent van je alcoholtolerantie is genetisch bepaald. Er zijn ook verschillen tussen mannen en vrouwen als het gaat om hoe goed iemand tegen alcohol kan. Vrouwen kunnen bijvoorbeeld maar een derde van wat een man aankan. Bovendien zal een kind gevoeliger zijn voor black-outs als de moeder tijdens haar zwangerschap drinkt.

Foto via Flickr

Maakt het uit als je verschillende soorten alcohol door elkaar gooit?
Dat hangt af van hoe geconcentreerd de alcohol is, maar het mixen van verschillende drank heeft geen invloed op een black-out. De grote hoeveelheden van suiker in drankjes daarentegen, kunnen wel een probleem vormen. Alcohol wordt namelijk sneller opgenomen in het bloed door suiker.

Hoe kun je een black-out voorkomen?
Je zou zeker non-alcoholische drankjes tussendoor moeten drinken. Het beste is om na elk drankje een glas water te drinken. Ook moet je niet teveel sterke dranken drinken en jezelf er de tijd voor geven. Maar het belangrijkste is, zelfs al klinkt het afgezaagd, is om gewoon niet te veel te drinken.