SoundCloud versus de rest van de wereld, in een oorlog om jouw oren (en portemonnee)

De geruchten begonnen een paar maanden geleden: SoundCloud, 's werelds bekendste bron voor het downloaden en streamen van gratis muziek, zou bezig zijn om commercieel te worden. Net als bij andere mediaoutlets, die hun site gebruiken als plek om nieuwe muziek en talent te laten horen, overstroomde de inbox van THUMP met verzoeken om gepubliceerde muziek uit de lucht te halen. Daarin verwijzend naar schending van auteursrecht van grote labels – grotendeels Universal Music Group. Het ging slechts om een formaliteit natuurlijk, maar het leverde wel gedoe op om al die mailtjes te moeten behandelen; we veranderde echter niets. Maar de tekenen waren er al wel dat de vrije en open filosofie van SoundCloud aan het veranderen was.

Deze week werd bekend gemaakt dat het EDM mp3-blog van 'ThisSongIsSick' een nog veel zwaardere straf boven het hoofd hing; het meest gestreamde SoundCloud-account, met bijna een half miljard plays, werd voor onbepaalde tijd geschorst door schending van auteursrechten. Dit is geen kleine ingreep en potentieel fataal voor de blog, en tegelijkertijd een waarschuwing voor anderen: als een dode kanarie in een kolenmijn, het alarm voor op de loer liggend gevaar.

"We waren 'whitelisted' bij grote labels als Universal, Sony en Warner", vertelt de oprichter van ThisSongIsSick, Nick Guarino, tegen THUMP. "Daarom kregen we geen van die auteursrechtenclaims echt onder ogen."

Whilelisting is een methode van SoundCloud die ervoor zorgt dat mediaoutlets auteursgerechtigd materiaal kunnen posten zonder dat ze gecheckt worden door 'robots'. Dit betekent dat een account genoeg vertrouwen heeft verdiend bij labels, artiesten en vertegenwoordigers om uitgesloten te worden voor deze alledaagse overtredingen. Dat het beleid omtrent whitelisting bij SoundCloud is veranderd, is duidelijk te zien aan de schorsing van het TSIS-account. Ook al is het maar één blog, door het hoge aantal plays en de populariteit van het account, zorgt de schorsing voor verdeeldheid in de wereld van de elektronische muziek.

Net als bij honkbal lig je er bij SoundCloud automatisch na drie fouten uit. Tot een paar weken geleden maakte TSIS zich hier niet zo'n zorgen om. "Wat er eigenlijk gebeurde was dat SoundCloud naar ons toe kwam en vertelde dat we veertig overtredingen op ons account hadden staan", legt Guarino uit. "Omdat ze bezig zijn met het sluiten van commerciële deals met grote labels, oefenen ze extra juridische druk uit."

"Ondanks de toestemming van de meeste grote labels en artiestenvertegenwoordigers, werd vanaf dat moment de zoektocht naar toelating van posts op het account een ingewikkeld en langdurig proces, vaak zonder positief resultaat", vertelt Guarino. In plaats van goedkeuring kreeg TSIS van SoundCloud een dikke lijst met overtredingen. Elke overtreding moest tegengesproken worden met duidelijk bewijs van toestemming. Ze waanden zich weken in de bureaucratie van labels en vertegenwoordigers, met ontelbare telefoontjes en e-mails. "Met Warner bijvoorbeeld duurde het twee weken voordat we toestemming kregen, we werden van het kastje naar de muur gestuurd. We kwamen op een gegeven moment terecht bij 'Head of Digital'. Hij stemde in om mee te werken en begreep ons probleem helemaal, maar het heeft ons twee weken gekost om bij hem te komen." En dat was voor slechts één nummer.

Eén voor één is TSIS op alle overtredingen ingegaan, waarna ze erachter kwamen dat de spelregels veranderd zijn. Ze kregen een tweede lijst met overtredingen voor hun kiezen en werden vorige week maandag tijdelijk geschorst. Elk nummer in kwestie was eigendom bij twee zekere labels waarvan we de naam om juridische redenen niet zullen noemen; één heel groot label (raad zelf maar) en een kleiner indielabel met een groot bereik.

Guarino was verbitterd maar vastberaden, en verrast door de ontvankelijkheid van andere grote labels, naar aanleiding van zijn probleem: "Het is grappig dat veel labels zich verontschuldigen", zegt hij. "Ik denk dat dit wel opgelost gaat worden, dat denk ik echt."

Ervan uitgaande dat het voor Guarino en andere belanghebbende goed komt, blijft de toekomst van SoundCloud toch op zijn zachtst gezegd onzeker. Ondanks dat ze een onmisbaar platform zijn voor het delen van muziek, en volgens Wall Street Journal meer dan 700 miljoen dollar waard zijn, hebben ze nog geen succesvol verdienmodel gevonden.

Door sommige labels extreem in bescherming te nemen, lijkt het erop dat ze daarmee aangeven welke bedrijven het dichtst bij een commerciële deal zijn. Het is algemeen bekend dat Universal een blanket-regeling heeft met SoundCloud, waardoor de nummers die eigendom zijn van Universal automatisch van accounts worden verwijderd zonder dat SoundCloud daarbij betrokken is. Dat is een eng vooruitzicht voor mediaoutlets die draaien op de diensten van SoundCloud.

"Omdat ze nu bezig zijn met het sluiten van commerciële deals met grote labels, oefenen ze extra juridische druk uit."- Nick Guarino

Het meten met twee maten in context van de overtredingen, suggereert in feite een conflict binnen de organisatie over wat passende grenzen zijn voor het steeds maar groter wordende bedrijf. De meningen daarover zijn zo verdeeld dat ze de grootste prooi van de EDM-wereld pakken, zonder complete toestemming of zelfs medeweten van de labels die ze daarmee pretenderen te beschermen.

Guarino wijst erop dat de handhaving van het auteursrecht een belangrijk aspect is voor grote labels die inderdaad de middelen hebben om alle hoeken van het internet af te struinen, op zoek naar hun intellectuele eigendom en naar degene die de regels overtreden. Nu de indielabels in oorlog zijn met YouTube over haar nieuwe beleid waarbij je je verplicht moet abonneren, komt het toevluchtsoord voor artiesten dat wij kennen als SoundCloud binnenkort misschien ook tot een eind. Op dit moment staan sites als Mixify en Mixcloud te popelen om in de mp3-sharingbusiness te stappen, net als streamdiensten zoals Spotify, Pandora en nieuwkomer Boomrat die allemaal aantrekkelijk willen zijn voor de kern van de dancemuziek-fanbase. Dezelfde fanbase die zeven jaar geleden SoundCloud bliksemsnel heeft laten groeien.

En ook al zorgt deze knokpartij met ThisSongIsSick deze week in de mainstream media niet voor ophef of beweging, het heeft wel geresulteerd in een lelijke publieke uitval met het meest gebruikte account van hun dienst. Het is onduidelijk wat er nu gaat gebeuren. Maar het is duidelijk dat wat ooit het wilde westen van de moderne muziek was, een nieuwe sheriff heeft; en die draagt een driedelig pak.