Ontmoet de nieuwe, Nederlandse Andy Warhols

Disclaimer: Dit artikel is in 2015 geschreven, voordat de beschuldigingen tegen kunstenaar Julian Andeweg aan het licht kwamen door een publicatie van NRC. VICE veroordeelt zijn vermeende gedrag.

In deze editie van mijn tweewekelijkse kunstcolumn wil je ik je enorm graag introduceren aan vijf in Nederland wonende Andy Warhols, in de zin van: kunstenaars die zelf net zo kleurrijk zijn als hun werk. Daar gaan we!

Lang, lang geleden, toen er nog geen Lady Gaga, Kelly uit Big Brother en mode-journalist Aynouk Tan bestonden, waren het de kunstenaars die met hun uitgesproken persoonlijkheden de wereld kleurrijker maakten. Van oren afsnijden tot de wildste party's van New York geven: het waren de kunstenaars over wie je het had bij de dorpspomp.

Lange tijd vreesde ik dat het soort uitbundige kunstenaars a la Andy Warhol een uitstervend ras was. Vanaf het moment dat mensen voor hun portie spektakel naar de televisie gingen kijken en de Story gingen lezen, vonden kunstenaars dat zij een ander soort entertainment moesten brengen. Kunst moest serieuzer, met meer diepgang, reflecterender. En daarmee veranderde ook het karakter van de kunstenaar: die ging opeens zwarte coltruien dragen en eruitzien als een normaal weldenkend mens. Heel saai dus. Met als gevolg dat de gewone mens ook grotendeels zijn interesse voor de kunstenaar verloor.

Een kunstenaar als Tinkelbell, die met haar clowneske barbie-look en haar boute opmerkingen in de media nog wel de gemoederen bezighoudt, wordt binnen de kunstwereld bovendien nauwelijks meer als een echte kunstenaar gezien.

Vorig weekend was het Amsterdam Art Weekend: een weekend waarin in de hoofdstad zo ongeveer alle spraakmakende kunst van het gehele land getoond werd. Rondlopend door alle galeries en tentoonstellingsruimtes viel het me opeens op: hij is terug. De kunstenaar die zelf net zo vreemd, kleurrijk en onnavolgbaar mag zijn als z'n werk. Het soort kunstenaars waarvan ik vind dat er veel meer van mogen zijn.

Daarom presenteer ik nu de vijf nieuwe Andy Warhols woonachtig in Nederland. Mensen die in de eerste plaats steengoed werk maken, maar daarnaast ook persoonlijkheden hebben die je kunt beschouwen als een kunstwerkje.

Als ik met een pistool tegen mijn hoofd gedwongen zou worden om Juliaan Andeweg met een cartoon-karakter te beschrijven, dan zou ik The Joker uit Batman zeggen. Behalve dat hij zelf ook lange tijd rondliep met neon-groen haar, lijkt Juliaan ook continu visioenen te hebben over duistere krachten die de wereld willen overnemen, waar hij wat mee moet. Ook bij Juliaan weet je de helft van de tijd als hij tegen je praat niet wat echt is en wat bedoeld is als grap. Zo kan het gebeuren – zoals mij overkwam – dat je zijn kunst aan het bekijken bent en dat hij bij je komt staan om te vertellen dat hij zo jaloers is op jouw homoseksualiteit, omdat hij denkt dat homo's een door hogere krachten uitverkoren volk is.

Maar anders dan The Joker geeft Juliaan geen uiting aan zijn ideeën door dood en verderf te zaaien, maar door het maken van krankzinnige goede kunst, die er weliswaar wel weer uitziet alsof ook The Joker het gemaakt zou kunnen hebben – vol gifgroen slijm en kleurrijke resten van mysterieuze chemische experimenten.

Zijn werk was te zien bij de open dagen van de Rijksateliers en is daar nog steeds te zien op afspraak. Vanaf 19 maart in 2016 krijgt Juliaan een solo bij galerie Martin van Zomeren.

Toen ik Ornis A. Gallery binnenliep zag ik daar opeens midden in de ruimte een nimf-achtig meisje, dat eruitzag alsof er zojuist een My Little Pony over haar heen ontploft was. Als een soort standbeeld stond ze op een sokkel gemaakt van regenboogkleurige suikerblokjes. Ondertussen wikkelde een ander meisje, met wie ze ook zo nu en dan even tongzoende, keukenfolie om haar heen.

Het universum van Tanja bevat alle met elkaar vloekende kleuren van de wereld en ze speelt er bijna altijd zelf de hoofdrol in. De ene keer als onderdeel van haar psychedelische schilderijen, de andere keer als eigenaar van een nagelstudio die ze gebouwd heeft, waar ze performances doet. Weer een andere keer is ze juist zichtbaar in haar afwezigheid: in de galerie hangt bijvoorbeeld een kapstok, met zeven haakjes waar voor elke dag van de week een vibrator in een verschillende kleur hangt.

De tentoonstelling I THOUGHT I COULD BE AN ARTIST is nog te zien tot 16 januari bij Ornis A. Gallery.

Ik wou eigenlijk beginnen met een pleidooi dat Sina Khani een beetje de Ali G van de kunstwereld is, maar toen ik dat onder woorden moest brengen kwam ik toch niet veel verder dan dat ze allebei heel grappig zijn en continu spelen met hun Arabische uiterlijk.

Op zijn website staat het zo: "Sina Khani is an Iranian born ex-artist and ex-comedian who decided to take on a musical career producing his own brand of off beat pop music." Na die quote volgt een interview waarin Sina vertelt dat hij geen kunstenaar en ook geen comedian meer wilde zijn, omdat hij zo dol is op 'quitters' en 'quitting things in general'. Een uitspraak die zo'n eigen kijk op de wereld verraadt dat hij alleen maar door een kunstenaar gedaan kan worden. En ook als je kijkt naar zijn eerste single Shrek, wat weliswaar een bijzonder pakkend nummer is, zie je gelijk dat ondanks alles wat Sina Khani zelf ook mag beweren, alles wat hij aanraakt toch verandert in een prettig gestoord, narcistisch kunstwerk.

Ook leuk is dit nummer dat hij eerder met zijn band Bos, Lanting, Douche & Khani maakte en gaat over hoe leuk voetbal is:

"WHYYYYYYYYYYYYYYYYYYY?????" blijft hij maar uitschreeuwen, terwijl hij de hand vastgrijpt van een middelbare vrouw, die er direct van baalde dat ze als publiek bij deze performance aanwezig was. Geo Wyeth, halfnaakt, half gekleed in een soort tennispak, blijft haar hand vasthouden, zijn blik strak op haar ogen. "WHYYYYYYYYYYYYYYY?????" kermt hij nogmaals, met een overgave waar Korn en Slipknot jaloers op zouden zijn. Eerder deed hij dansjes die zo intens ongecoördineerd waren, dat je vanuit het publiek continu bang was dat hij zichzelf of jou zou bezeren met zijn roekeloze bewegingen. Ook bouwt hij zelf krankzinnige installaties waar deze performances plaatsvinden.

Geo is inmiddels al behoorlijk een superster; als je zijn volgende performance wilt zien dan zul je naar het MoMA in New York moeten. Geo doet nu een master aan de Rijksacademie en mag daarom ook een nieuwe Andy Warhol van Nederland zijn, ondanks dat hij eigenlijk uit Amerika komt.

Verder wil ik jullie dit filmpje – dat hij heeft gemaakt in de Efteling – ook niet onthouden. Naar Carnaval Festival gaan zal nooit meer hetzelfde zijn.

Jasper Griepink is als de liefdesbaby van een spirituele goeroe en een moderne kunstenaar. Dat klinkt als een ongelukkige combinatie, als iemand die mandala's tekent omdat dat een reinigende werking zou hebben, maar in het geval van Jasper is dat niet zo. Het goede van Jasper is dat hij zowel zijn kunstenaarschap als zijn spiritueel goeroe-schap bloedserieus neemt.

Ik ben wel eens op de paranormaalbeurs geweest en ik vond dat alle goeroes er zo treurig uitzagen, in hun bordkartonnen hokjes. Het lijkt mij erg moeilijk om uit mijn lichaam te treden als er achter mij een prefab IKEA-schilderij van Boeddha hangt. Daar hoef je bij Japser niet bang voor te zijn. Ook hij kan een heel spectrum van spirituele rituelen met je uitvoeren, van massages tot 'Bondage Wedding Ceremonies', maar bij hem ziet alles er ook daadwerkelijk betoverend goed uit. Zelf draagt hij vaak prachtige goeroe-pakken gemaakt van gras, klei en takken en voor zijn rituelen neemt hij een heel arsenaal mee van geschilderde flesjes en zelfgebouwde praaltenten. Bij Jasper hoef je niet eens spiritueel te zijn om een magische ervaring te beleven.

Hier zie je een filmpje van Jasper in actie:

19 december zal Jasper Griepink tijdens het Current Obsession-event een bondage performance doen en zijn eerste sieraad lanceren.