We vroegen een oogarts of je echt blind kunt worden van poppers

Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd door THUMP Duitsland.

In vergelijking met andere drugs zijn poppers relatief onschadelijk. Het goedje vindt zijn oorsprong aan het begin van de vorige eeuw, toen ze om medische redenen werden gebruikt om problemen in de bloedstroom te behandelen. Sinds het begin van het discotijdperk zijn ze erg populair in de gayscene, omdat het lekker is om ze tijdens de seks te gebruiken. Hoewel er niet veel bekend is over de medische gevaren van het gebruik van poppers, is het aantal meldingen over een verminderd gezichtsvermogen onder gebruikers de afgelopen jaren toegenomen. Daarnaast komen poppers in steeds meer landen op de lijst met verboden middelen.

Om meer te weten te komen over de risico's van poppers, stelden we wat vragen aan optometrist Peter Kaulen.

THUMP: Dr. Kaulen, wanneer kwamen patiënten voor het eerst bij je met oogproblemen na het gebruik van poppers?
Dr. Kaulen: Dat was een jaar of acht, negen geleden.

Hoe ernstig waren die gevallen?
De meerderheid had een beetje moeite met hun zicht. Tien tot twintig procent van de gevallen had ernstige problemen met hun ogen.

Hoe kan het dat poppers je gezichtsvermogen schade toebrengen?
Het heeft waarschijnlijk te maken met een reactie in de stofwisseling van je fotoreceptoren, en de cellen in je ogen die licht waarnemen. Poppers kunnen deze cellen kapotmaken. Hoe dat precies gebeurt, weten we nog niet.

Kun je blind worden van poppers?
Er zijn een paar gevallen geweest, maar het komt eigenlijk nauwelijks voor. Ik heb wel patiënten die niet meer kunnen werken, omdat ze zich niet kunnen focussen op een scherm.

Er verschijnen de laatste tijd meer berichten over oogproblemen na gebruik van poppers. Denk je dat er daadwerkelijk meer gevallen zijn dan vroeger?
Nee, eigenlijk niet. Het aantal gevallen is de afgelopen vier á vijf jaar gelijk gebleven. Patiënten zijn zich nu meer bewust van de symptomen, en misschien dat artsen het vaker rapporteren. Toch blijft het een relatief onbekende aandoening onder oogartsen.

Denk je dat de risico's groter zijn, omdat we er nog niet veel vanaf weten?
Nee. Medische kwesties met betrekking tot drugs en seks vallen vaak beter op, omdat ze iemands gedrag zichtbaar kunnen veranderen.

Wat kunnen gebruikers doen als de symptomen zich voordoen?
Er is nog geen goede therapie, omdat we niet weten hoe het precies komt. Ook zijn er op dit moment nog zo weinig gevallen, dat er geen wetenschappelijke studie is gedaan. Het beste kun je gewoon geen poppers gebruiken. Ik heb namelijk verbetering gezien bij patiënten die ermee ophielden.

Er zijn bijna vijftig verschillende poppers op de markt, allemaal met verschillende bestanddelen. Als je ze gaat gebruiken, neem dan poppers die niet zo sterk zijn. De nieuwere varianten moet je sowieso vermijden, daar kun je blauwe vingers en lippen van krijgen. Deze nieuwe poppers zijn niet gecertificeerd. Niemand weet precies wat erin zit.

Zijn bepaalde merken gevaarlijker dan anderen?
Het merk Jungle Juice veroorzaakt – voor zover ik weet – de meeste symptomen. Maar het is nooit bewezen dat het bij dit merk erger is dan bij anderen. Het is allemaal speculatie. Poppers bestaan al vijftig jaar in de geneeskunde, voornamelijk in de vorm van amylnitriet. Ik werk al dertig jaar als oogarts en de samenstelling van poppers is nog nooit zo veel veranderd als in de afgelopen acht jaar.

Zijn er nog andere factoren die in combinatie met poppers gezichtsbeperking veroorzaken?
Veel van mijn patiënten zijn hiv-positief. Ze worden allemaal behandelt met antiretrovirale therapieën, dus het zou kunnen dat deze medicijnen effect hebben op poppers. Ik heb geprobeerd om een correlatie te vinden tussen de twee, maar de resultaten zijn niet betrouwbaar genoeg om te kunnen zeggen: deze drug in combinatie met poppers veroorzaakt dit probleem.

Zijn er nog meer risico's als je poppers combineert met andere medicijnen?
Als je het combineert met Viagra, kan je bloeddruk enorm dalen. Dat kan een hartaanval veroorzaken. Viagra blokkeert een enzym in het lichaam, wat door poppers kan worden versterkt. Het is erg zeldzaam. We kunnen ervan uitgaan dat dertig tot vijftig procent van de homoseksuele mannen in Berlijn poppers gebruikt, dus als het in combinatie met iets anders echt gevaarlijk zou zijn, had het dodengetal hoger gelegen.

Het lijkt erop dat veel van de gebruikers zich niet bewust zijn van deze risico's.
Dat is waar. Veel mensen in de scene boeit het ook eigenlijk niet. Mensen die in behandeling zijn voor hiv, weten niet wat voor lichamelijk effect het kan hebben als ze daarbij andere drugs gebruiken.