De Syrische dj Amjad vluchtte naar Nederland en hoopt binnenkort zelf weer achter de decks te staan

Foto's van Arash Azad

Eind vorig jaar zag ik een filmpje van de Syrische vluchteling Amjad Bashir die de ellende even van zich af kon zetten tijdens Amsterdam Dance Event. De toentertijd in een Haarlemse AZC verblijvende tranceliefhebber was eerder dat jaar gevlucht uit zijn thuisland, nadat hij een oproep kreeg om mee te vechten in het Syrische leger. Daardoor moest hij de plek verlaten waar hij een aantal jaar had gebouwd aan zijn scene, met een paar succesvolle feesten – zo haalde hij in 2010 Ferry Corsten en John Digweed naar Damascus. Hij probeert nu in Nederland zijn dj-carrière weer op te pakken.

Amjad komt oorspronkelijk uit de Syrische badplaats Latakia, maar studeerde in Beiroet, de hoofdstad van Libanon. In het bruisende nachtleven van die stad kwam hij in aanraking met de clubcultuur en zag hij zijn idool Armin van Buuren voor het eerst optreden. Daarna was hij vastbesloten hetzelfde soort feesten in Syrië te introduceren.

Inmiddels is zijn leven drastisch veranderd. Als ik voor het interview met hem door het centrum van Groningen loop – de stad waar hij op dit moment verblijft – vertelt hij over zijn reis naar Nederland. Net als veel andere vluchtelingen nam hij de bekende route: van Syrië naar Turkije, en dan met een boot naar Griekenland. Vanaf daar reisde hij per trein via Macedonië, Hongarije en Oostenrijk naar Amsterdam. Dat is een periode waar Amjad niet meer over wil praten, omdat het nare herinneringen oproept. Wel wilde hij vertellen over de Nederlandse dj's, hoe de scene eruitzag in het Damascus van voor de oorlog, en over zijn huidige dj-ambities.

THUMP: Hey Amjad. Wat was de eerste elektronische muziek waarmee je in aanraking kwam?
Amjad: Dat waren releases van Tiësto en Paul van Dyk, dat moet zo rond 2005 geweest zijn. In die tijd luisterde ik vooral naar trance, later ging ik me meer verdiepen in progressive en techhouse. Toch krijg ik nog steeds nostalgische gevoelens als ik naar die oude tranceplaten luister.

Hoe groot was de dancescene in Syrië voordat de oorlog uitbrak?
Ik was dj en promotor en organiseerde samen met een groep liefhebbers dancefeesten in Aleppo, Damascus en Latakia. In 2010 hadden we bijvoorbeeld een feest met Ferry Corsten waar tweeduizend man op afkwam. Niet gigantisch, maar het was wel een groot succes. Vooral jonge mensen kende de muziek. De populariteit van dancemuziek was in die periode flink aan het groeien en je hoorde veel elektronische muziek op de radio.

Hoe zag je weekend voordat de oorlog begon eruit in Damascus?
Donderdag en vrijdag waren de stapavonden. Dan gingen we eerst wat drinken in de pub of een bar, en daarna naar een club. De meeste clubs waren op het dak van een hotel, of ergens buiten, want het is er altijd lekker weer. De feestjes waren klein, er kwam honderd à tweehonderd man op af. De sfeer was altijd relaxed. In Damascus was veel te doen: White Bar, Z Bar, O Bar, Jetset Bar, Backdoor Bar. Misschien denk je bij die namen aan cafés, maar het ging echt om clubs.

Wat voor mensen bezochten de clubs?
Clubbers.

Maar was uitgaan in Damascus geen vertier voor de rijke bovenlaag?
Niet echt. Het was een mix van verschillende soorten mensen, van verschillende leeftijden, met verschillende oriëntaties. Zowel moslims als christenen kwamen op de feestjes af. Je kunt op grond van iemands uiterlijk niet zien welk geloof hij of zij aanhangt; dat staat niet in je paspoort. Zelf ben ik overigens niet gelovig, net als heel veel vrienden van mij.

Heerste er geen taboe op dancefeesten in een voor een groot deel islamitisch land?
Totaal niet. Westerse dj's waren juist meer dan welkom en werden zelfs beveiligd op kosten van de overheid. Niemand had er wat op tegen.

En drugs?
Er was xtc, coke, en mensen rookten hasjjointjes. Drugsgebruik was streng verboden volgens de wet, maar het werd niet gehandhaafd. Het was geen geheim, en als je er niet te veel over praatte was er niets aan de hand.

Je hebt gestudeerd en gewoond in Beiroet. In hoeverre lijken de clubscenes van Beiroet en Damascus op elkaar?
Beide steden leken best veel op elkaar en je hoorde er ongeveer dezelfde muziek. Beiroet liep alleen wel wat voor op de ontwikkelingen – in die stad ben ik echt geïnspireerd geraakt om zelf feesten te gaan organiseren. Dj's die al vaker draaiden in Beiroet – waaronder Armin van Buuren en Avicii – probeerde ik samen met vrienden te boeken in Syrië. Begin 2011 hadden we plannen om deze twee artiesten naar Syrië te halen. De contracten waren bijna rond, maar toen de oorlog uitbrak moesten we alles annuleren.

Wanneer voelde je je voor het eerst onveilig?
Het begon met wat opstootjes, maar na drie maanden werd het steeds grimmiger. Je hoorde schoten en er waren bombardementen. Het is gewoon oorlog, weet je.

Ik weet niet wat oorlog is.
Tot een paar jaar geleden had ik ook geen idee. Er zijn statistieken uit 2007 die aantonen dat Syrië behoorde tot een van de veiligste landen ter wereld, met een maatschappij met weinig criminaliteit. Jonge vrouwen gingen 's nachts zonder zorgen over straat. Je twijfelde niet eens of het wel veilig genoeg was. En de economie draaide goed. Toen de oorlog opkwam, waren heel veel mensen in shock. 'Gebeurt dit echt?' Ik dacht ook: wanneer is dit over, wanneer word ik wakker?

Hoe ontwikkelde de dancescene zich toen de oorlog begon?
Er waren natuurlijk veel minder feestjes. Maar er werden nog wel kleine feesten gegeven – ook nu nog, want er zijn wel plekken in Damascus die veilig zijn. Die plekken liggen vooral in de buurt van de overheidsgebouwen.

Had je besluit om in Nederland asiel te zoeken ook wat te maken met de muziek?
Omdat ik veel Nederlandse producers naar Damascus haalde, wist ik al veel over Nederland. Zo maakte ik in die tijd een plaat als eerbetoon aan Armin: Leiden 25. Ik moest in Syrië vaak uitleggen wat die titel betekende en waar Leiden lag. Veel van mijn dj-rolmodellen zijn Nederlanders, en ze zijn een bron van inspiratie voor me. Maar ik kwam ook naar Nederland voor seksuele vrijheid, omdat ik gay ben. In Syrië is het een taboe om uit de kast te komen – niet per se vanuit religieus oogpunt, maar vanuit traditie. Hier in Nederland kan ik mezelf zijn.

Hoe bevalt het in Nederland?
Ik mag in Nederland blijven, mag hier werken, en kan binnenkort het AZC verlaten. Vanaf juli kan ik op zoek naar een eigen plek. Ik wil graag een woning vinden in Haarlem. Dat is de plek waar ik als eerste opgevangen werd toen ik in Nederland aankwam, en het ligt vlakbij Amsterdam waar ik inmiddels veel vrienden heb gemaakt. Zo heb ik laatst in de studio gezeten met een bevriende producer. Samen werken we aan tracks met deephouse-achtige sounds.

Hoe is het om nu opeens in het mekka van de trance te wonen?
Alle dj's en producers willen hier zijn, Nederland heeft zoveel goede dj's. Ik ben nu ongeveer vijf keer wezen stappen in Club NYX, waar een vriend van mij regelmatig draait. Zelf heb ik nog niet echt een clubgig gedaan, maar dat is iets waar ik me nu wel op richt. Ik wil dat mensen mij gaan waarderen voor mijn muziek, niet door mijn verhaal.

Heb je al een van je oude trancehelden gezien?
Nog niet. Maar door de Postcode Loterij werd ik laatst gevraagd of ik wilde draaien in de Gashouder, voor een project. Die dag heb ik Lucia Marthas ontmoet, de oprichter van een dansopleiding in Amsterdam. Zij kent Armin; binnenkort mag ik hem persoonlijk ontmoeten.

Veel succes Amjad, en laat ons weten als je ergens gaat draaien.