Op Record Store Day sprak ik met zoveel mogelijk platenboeren over hun beroemdste en leukste klanten

Record Store Day bestond afgelopen weekend tien jaar, dus een hoop vinylverzamelaars trokken naar de winkels om exclusieve en super-de-luxe platen in te slaan en de onhandige maar vaak gezellige instore-optredens te checken. De feestdag werd ooit in het leven geroepen om het bestaan van de onafhankelijke platenboer te vieren, maar wat begon als een nobele daad is voor velen inmiddels een soort commercieel labelfestijn geworden. Als een tweedehandszaak wil meedoen, moeten ze bijvoorbeeld een hoop nieuwe releases afnemen die niet per se binnen hun zorgvuldig geselecteerde aanbod thuishoren. Barbie Girl van Aqua op blauw vinyl bijvoorbeeld, of een lp van Toto's Africa in de vorm van… Afrika.

"Op Record Store Day gaan mensen maniakaal op zoek naar al die dure nieuwigheden", aldus de eigenaar van Back Beat Records. "Ik heb vandaag niet eens per se meer klanten. De klanten blijven misschien zelfs weg bij speciaalzaken." Volgens de mensen van Velvet Music is het idee van Record Store Day dan ook dat het voor iedereen is: "Als iemand bij ons naar Adele vraagt, is dat ook prima."

Voor Michiel van Michiel Vinyl is de platenwinkel vooral een ontmoetingsplek, ook op Record Store Day. "Het is een soort sociale werkplaats geworden. Ik ben doordeweeks conducteur op de trein en de dagen dat ik daar werk, wordt de winkel opgevangen door vrienden die het leuk vinden om even te helpen. De vaste klanten komen hier ook gewoon wekelijks iets drinken en een potje ouwehoeren. Even lekker niks."

Omdat de platenwinkel mijn favoriete habitat is op elke dag van het jaar, fietste ik op Record Store Day langs alle Amsterdamse platenboeren. Ik wist de snelste route nog omdat ik twee maanden geleden hetzelfde had gedaan toen ik op zoek was naar een bijbaantje. Er was – niet geheel verrassend – nergens plek. Wat dat zegt over de stand van platenzaken weet ik niet maar op de vraag of ik even iemand mocht spreken over de winkel en wie er allemaal over de vloer komt, zeiden de meesten wel ja. De rest had geen tijd, geen interesse, en een enkeling was zelfs gesloten. Degenen die ik wel kon spreken, vertelden mij over de meest indrukwekkende klanten die ze ooit gehad hebben en waarom ze dit het leukste werk op aarde vinden.

Anton Speijers (45) is nu tien jaar bedrijfsleider van Concerto Recordstore.

"Wij krijgen regelmatig bekende muzikanten over de vloer. Steven Van Zandt van Bruce Springsteens E Street Band komt altijd bij ons op bezoek als hij op tour is in Nederland. Hij noemt ons de mooiste platenwinkel van de wereld. Ik heb ooit met hem een contract geregeld met een distributielabel voor zijn garagerockbands. Dat is ons gelukt op één dag. Hij vond onze koffie van Senseo ook heel lekker. Best raar voor iemand uit New York."

Abel Nagengast (44) werkt nu bijna vijf jaar lang bij Redlight Records.

"Wij hebben een heel gespecialiseerde platenzaak en dan krijg je allerlei dj's en andere mensen uit de muziekwereld over de vloer. Toen de italodiscozanger Fred Ventura hier binnenkwam was ik wel heel erg onder de indruk. Dat is een held van mij, maar ik vergeet nu tientallen mensen te vermelden. Ik vind het geweldig als zij hier zijn. Een platenzaak hebben is natuurlijk een soort sociale ontmoetingsplek en dat maakt het leuk."

Amond Spee (54) is nu 23 jaar lang eigenaar van Distortion Records.

"We hebben veel vaste klanten maar er komen ook mensen vanuit het verre buitenland speciaal naar Amsterdam om bepaalde dingen op de kop te tikken. We zitten hier echt in een unieke stad als het op vinyl aankomt. Toen ik nog aan het begin van de straat zat, zag ik iemand door het raam kijken die hetzelfde shirt aanhad als Thurston Moore van Sonic Youth droeg op het concert van de dag tevoren. Toen bleek het ook dat hij het was en kwam hij binnen om te zoeken naar avant-garde rockplaten."

Bas Klijn (40) is nu tweeënhalf jaar lang eigenaar van Homesick Records.

"Zoals je aan ons logo kunt zien, specialiseer ik me in Bob Dylan. Ik heb een grote collectie platen van hem en dat brengt met zich mee dat deze zaak wel internationaal bekend is onder de fans. Vorige week had ik een paar drukke dagen toen hij in het land was voor een concert. Het is echt een kliekje waarin ik vertoef. Door te netwerken kan ik mijn collectie aan Bob Dylan-items steeds groter maken."

Thijs Bremmers (21) werkt nu een jaar bij Zwart Goud.

"Wij focussen op de underground dancescene waarin vinyl terug opkomt in alle Europese hoofdsteden. Er komen dus wel kenners en artiesten bij ons langs zoals Henning Baer, Agents Of Time of Stephan Bodzin die voor hun set in een club even bij ons komen draaien voor een instore-sessie. Dat doen ze dan vaak gratis omdat ze dat ook zien als een bijdrage aan de scene. Maar omwille van onze ligging in de stad krijgen we soms ook echt idioten binnen. Randdebielen die eigenlijk niet zo goed weten waar ze terechtkomen."

Chris Van Ling (66) is nu bijna vijftien jaar lang eigenaar van Second Life Music.

"Op dit moment loopt André Van Duin rond in de winkel. Johnny Marr en de baardmannen van ZZ Top zijn hier ook weleens geweest. Er was ook eens rapper en die kocht een heleboel filmmuziek maar ik herken de artiesten meestal niet. Daar ben ik niet zo goed in. Dan hoor ik het soms achteraf."

Dick Baars (69) is nu dertig jaar lang eigenaar van Back Beat Records.

"Ik hou ervan als mensen vragen stellen of naar iets specifieks zoeken. Mensen helpen blijft gewoon het leuke van dit werk. Van Morrison is misschien wel de bekendste persoon die we als klant hebben gehad. Ook Jools Holland is hier al een paar keer geweest en koopt altijd veel platen. Een hoop van die artiesten komen incognito omdat ze niet herkend willen worden. Je moet ze soms ook gewoon hun gang laten gaan. Ik heb bovendien geen platenwinkel om alleen maar bekende mensen te bedienen."

Esther Lutgendorff (30) Merel Parlevliet (28) runnen nu samen drie jaar lang Velvet Music.

"Record Store Day is een drukke feestdag voor ons, toen Douwe Bob bij ons een instore-concert kwam geven stond de hele straat vol. James Morrison hebben we dan weer teleurgesteld. Hij kwam hier een keertje binnen en zag een stapel van zijn eigen cd's op de tweedehandsafdeling liggen voor drie euro per stuk. Voor de rest krijgen we elke dag iemand over de vloer die zegt van: 'God, dat dit nog bestaat, zo'n platenzaak.' Dan moeten wij altijd een beetje gniffelen. Als we die momenten hadden geturfd…"

Jan Van Dorsten (67) is nu bijna 29 jaar eigenaar van Record Palace.

"We zitten recht tegenover Paradiso dus er komt van alles en nog wat binnen. Twee weken geleden stond hier een dame voor de deur en ze vroeg of ik ook platen van Macy Gray had. Die waren toen helaas op. Toen ging ze beneden kijken en zag ze een poster hangen, waar nu dus een kale plek is, van Charles Mingus live in Paradiso. Ze vroeg of ik het verkocht en ze bood me 130 euro aan. 'Als je dat wil, moet je de hele winkel kopen', zei ik. Toen gaf ze toe dat ze Macy Gray was en kon ik het haar niet weigeren."

Jasper Derksen (44) is nu vier jaar eigenaar van City Records.

"Er komen soms gekke mensen binnen hier. Onlangs was er een stelletje en de jongen vroeg naar een plaat van een zekere Johnny die 'normale' muziek maakt. Na een tijdje te praten kwam het erop neer dat ze Johnny Cash zochten. Toen zei hij: 'Ik wil deze plaat van tien euro voor acht euro omdat ik Chinees ben.' 'Omdat ik Nederlander ben kost hij nu 12 euro', zei ik. En toen liepen ze de winkel uit."

Karsten Stevens (45) werkt nu zo'n vijf jaar lang bij Record Mania.

"Wij zijn een echte buurtwinkel. Zowel lokale mensen als toeristen komen de winkel binnen. Ook de verloren figuren die denken dat we een spacey hippiewinkel hebben komen hier weleens binnen. Dat mag allemaal. Af en toe krijgen we dan een legende als Quentin Tarantino over de vloer. Hij kocht op ons aanraden de single Little Green Bag van de George Baker Selection uit Nederland. Dat liedje heeft hij in Reservoir Dogs gebruikt."

Michiel Koolen (37) is nu twee jaar lang eigenaar van Michiel Vinyl.

"We krijgen vaak mensen over de vloer waar ik een onverwachte band mee krijg. Er kwam ooit iemand binnen in de ochtend die niet is weggegaan tot iedereen dronken naar huis ging na middennacht. Daarnaast heb ik ooit een collectie bluesplaten van een muzikant gekocht en als tegenprestatie nodigde ik hem en zijn band uit voor een concert in de zaak. Dat was nog steengoed ook."

Patrick Koot (45) werkt sinds een paar weken bij Zap Records.

"We zijn nog maar sinds november platen aan het verkopen. Daarvoor was het twintig jaar lang alleen een didgeridoowinkel. Spannende verhalen heb ik dus nog niet. Ik ben wel blij met deze baan in de platenwinkel. Ik ben zelf ook om acht uur vanochtend naar de winkels getrokken om mijn favorieten op de kop te tikken."

Sibrand Van Hengel (43) is nu bijna twee jaar lang eigenaar van Black Gold.

"Platen en koffie passen volgens mij heel goed bij elkaar. Het is allemaal analoog en je moet er heel voorzichtig mee omgaan. Koffie moet je precies goed zetten om de beste smaak te krijgen en je mag de naald ook niet verkeerd op je plaat zetten. Die filosofie appreciëren onze klanten zeker en blijkbaar ook een aantal rappers die hier soms binnenvallen."

Foto's van Yannick Vertommen