FYI.

This story is over 5 years old.

Muziek

Stroom brengt de geflipte soundtrack van een Vlaamse animatiefilmklassieker uit

De bizarre muziek van Jan Zonder Vrees uit 1984 werd gemaakt door Alain Pierre, die later ook de geluidseffecten van Jurassic Park maakte.
BRT

Als je tussen 1974 en 2010 in Vlaanderen bent geboren, is er een grote kans dat je als pre-puberend snotaapje badend in het zweet wakker werd nadat Jan Zonder Vrees door je angstdromen zwalkte. Jan Zonder Vrees was in 1984 de allereerste Vlaamse animatiefilm, met een vrij bizarre soundtrack gemaakt door Alain Pierre. Aanvankelijk was Toots Thielemans gevraagd om hem in te spelen, maar uiteindelijk heeft Alain alle partijen zelf op zijn synthesizers ingespeeld. Het resultaat is met terugwerkende kracht fenomenaal en vervreemdend.

Advertentie

De soundtrack is helaas nooit officieel uitgebracht, maar daar komt aanstaande vrijdag verandering in. Online radiostation Stroom uit Gent startte zelfs een eigen label om de klanken van Jan Zonder Vrees weer aan de man te brengen, in samenwerking met de Gentse platenzaak Music Mania en met distributie door Rush Hour. Het is sowieso een goed idee om eens in te schakelen op Stroom, met recht het Belgische neefje van Red Light Radio en Intergalactic.fm te noemen. Het ene moment draaien ze weirde jazz uit de jaren zestig, het volgende moment obscure krautrock en dan weer een Vlaamse chansonklassieker of Belgische new wave. Maar goed, om de release van Jan Zonder Vrees en de geboorte van het label van Stroom te vieren, belde ik met Ziggy Devriendt (Nosedrip), roerganger van Stroom.

THUMP: Hoi Ziggy, om eerlijk te zijn had ik als kaaskop nog nooit van Jan Zonder Vrees gehoord. Wie is hij?
Ziggy Devriendt: Voor een Nederlander is dat oké. Het is een klassieker in Vlaanderen, hele generaties zijn ermee opgegroeid. Hoe dat komt? Het is een productie van de BRT, de nationale omroep, en werd daarom tot een paar jaar geleden jaarlijks op zondag of tijdens de paasvakantie uitgezonden. De film is extreem donker, dus de meeste kinderen waren er ontzettend bang voor. In die zin heeft het wel wat weg van Disney's Fantasia. Er zitten hele rare beelden in. Een voorbeeld: tijdens een feest in een kasteel is iedereen dronken, en zit een man aan de borsten van een vrouw. Dat is toch niets voor kinderen?

Advertentie

Dus jij vond de film vroeger ook niet zo leuk?
Ik moet zes of zeven zijn geweest toen ik hem voor het eerst zag, in 1994. Ik kan me niet herinneren dat ik er echt bang van was, maar nee, ik vond het geen leuke film.

Waarom wilde je dan toch de soundtrack uitbrengen?
Nou, dat kwam zo: mijn vader werkt voor de kringloopwinkel, en had een paar jaar geleden de VHS-cassette gevonden. Ik en mijn vriendin – waar ik Stroom samen mee doe – waren thuis in het ouderlijk huis, redelijk stoned. We vonden die videocassette en keken hem nog eens. Vanaf het begin waren we extreem gefocust op de muziek. We hadden echt iets van: wat de fuck, die muziek is zo experimenteel!

Leg eens uit.
Een voorbeeld: de drums van de openingsscene zijn heel raar, ze zitten volledig scheef. Er klinkt een tom, maar dat is geen tom: het is een digitaal geluid. Alain Pierre heeft gewoon op een kartonnen doos geslagen en dat door een synthesizer gehaald. Elk geluidseffect in de film is zo gemaakt. Dat is wat die soundtrack zo interessant maakt. Achteraf heeft Pierre op diezelfde manier de geluiden van Jurassic Park gemaakt, en meer dan vijfhonderd projecten gedaan. Hij heeft met Ennio Morricone gewerkt, hij is bij George Lucas thuis geweest. Die man heeft een fantastisch leven achter de rug.

Hoe vond Alain Pierre het dat je een soundtrack van dik dertig jaar oud wilde uitbrengen?
We hebben heel goed en intensief contact gehad, en samen de soundtrack samengesteld. Gelukkig had hij de spoelen nog liggen, samen hebben we die bewerkt tot de nummers op de plaat. Hij was al een paar keer in zijn carrière aangesproken over de soundtrack, maar hij was wel verbaasd over het enthousiasme van mijn kant en vooral mijn visie op Stroom.

Dit is de eerste release, maar er komt natuurlijk meer. Wat is het plan met Stroom als label?
Voor Stroom is Vlaams erfgoed altijd al heel belangrijk geweest. Ik ben er altijd mee bezig geweest om vergeten beelden uit het pre-internettijdperk naar boven te halen. Ik ben niet bezig met andere soundtracks, maar wel met mensen die de afgelopen veertig jaar muziek hebben gemaakt en een interessant verhaal hebben. Het gaat me echt om oude muziek: ik wil het verhaal vertellen van mensen die er over twintig jaar misschien niet meer zijn.

Op 30 september verschijnt Jan Zonder Vrees OST op Stroom, 16 oktober presenteren ze het album op het filmfestival in Gent. Dan doet Alain Pierre voor het eerst in dertig jaar een liveshow met modulaire synthesizer, én wordt de soundtrack op de beiaard van het Belfort in Gent gespeeld. Hoe cool is dat?