Vijf dingen die je moet weten over Joost van Bellens debuutroman Pandaogen

We weten hoe het is. Tussen je grotemensenbaan of studie, overvolle sociale agenda, Tinder-dates en weekendlange afters door blijft er weinig tijd over om nog eens een echt boek te lezen. Om toch nog een beetje salonfähig over te komen, zijn dit de vijf dingen die je moet weten om mee te kunnen praten over Joost van Bellens nieuwe roman, Pandaogen.  

1. Het gaat niet over Joost van Bellen 

Pandaogen is geen verlate coming of age roman of slecht verhulde autobiografie waarin 'Boost van Jellen' in clubs draait, festivals en feesten organiseert, en muziek voor modeshows produceert. Pandagogen is fictie, en gaat over fotomodel Eva. Het verhaal volgt Eva terwijl ze van fashionshow naar fotoshoot vliegt, door showrooms en hotellobby's wiegt, en zich langzamerhand een weg werkt naar de modetop.

Naarmate Eva in de rangen van de Models.com Top 50 Women stijgt, begint de hectiek van het modellenleven z'n tol te eisen en dreigt het model te verzuipen in een zee van slaappillen, familiegeheimen, jetlag, traumatische jeugdherinneringen en eenzaamheid. Wanneer Eva ook nog onheilspellende berichten en pakketjes begint te ontvangen van een mysterieuze stalker, wordt het steeds moeilijker om haar ongenaakbare façade op te houden, en werkelijkheid en fantasie uit elkaar te houden.

Met een beetje goede wil kan je in de personages van Pandaogen verschillende kopstukken uit de mode- en muziekwereld herkennen. De megalomane modemagnaat Terrenz Terrenz, de seksbeluste en cokesnuivende fotograaf Richard Dickens, en de excentrieke muzikant Karlsendie al jarenlang als een kluizenaar in zijn landhuis leeft, hebben genoeg herkenbare trekjes om iedereen bekend voor te komen. Voor het personage van John, een wat oudere dj die z'n hoogtijdagen beleefde in de RoXy-tijd, heeft Van Bellen op z'n minst wat stukjes uit z'n eigen leven geleend. Toch is Pandaogen geen woensdagavondfilm, en heeft het boek genoeg fantasie om origineel te blijven. Het lijkt erop dat Van Bellen zich gehouden heeft aan het credo: write what you know en verzin de rest.

2. Het gaat niet over de glitter en glamour van de modeindustrie

Maar over de keerzijde van roem. De personages van Pandaogen zijn stuk voor stuk mensen die vechten om de top te bereiken, maar daar eenmaal aangekomen ontdekken dat het niet is wat ze ervan verwachtten. Dj John van Catwijck had in het verleden een paar megahits maar zit nu eenzaam weg te kwijnen in een villa op Ibiza, punkzangeres King Carmen gaat failliet in haar poging om uit de underground door te breken, en model Eva Akkerman vliegt dan wel de halve wereld over -van  China en Miami tot New York en Zuid-Afrika- maar ziet meestal niet meer dan de hotelkamer, vliegveld en shootlocatie. Pandaogen gaat niet over de glamour van de catwalk of de extase van de dansvloer, maar over de verpletterende eenzaamheid van de kleedkamer. Verwacht dus geen verheerlijking van het leven van een BN'er, maar een boek dat laat zien waarom je maar beter niet beroemd kunt worden.

3. Het gaat niet over house- of dancemuziek

Maar dat weerhoudt Van Bellen er niet van om tussendoor toch even een onderhandse tik uit de delen naar de vercommercialiseerde EDM-scene. In Pandaogen is house verbannen naar megaclubs en -festivals in Miami en Ibiza die bevolkt worden door blasé publiek dat liever z'n Instagram update dan een dansje doet. De dancewereld is een wereld geworden "waar het feest vaker op sociale media plaatsvond dan in de werkelijkheid" en dj's niet meer live mixen, maar hun set al kant-en-klaar op een usb-stick hebben staan. Grote vriendelijke reus John wordt voor zijn set zo dronken dat hij bijna niet meer op z'n benen kan staan, maar dat blijkt geen enkel probleem te zijn.

'Maar het komt goed, ik heb alles van tevoren in elkaar laten zetten. Het staat op een usbstick.'

'Dat meen je niet.'

'Iedereen doet dat tegenwoordig, waarom zou ik old skool zijn?

Even later stond Eva boven op de dj-booth terwijl John draaide. Haar beste vriend rommelde wat met de knoppen van kanalen op de mengtafel die niet in gebruik waren, bewoog zijn hand om het wiel van een cd-speler waar niets in zat en deed alsof hij de show van zijn leven gaf.

Au.

4. Er zit weinig seks in

Voor de lijstlezers onder ons: als je op zoek bent naar stomende sekspassages kan je beter gewoon Turks Fruit of Lady Chatterly's Lover lezen voor je eindexamen. Voor Nederlandse begrippen zit er weinig actie in Pandaogen, en dat is fijn. Waar veel debuterende schrijvers een Giphartje pullen en zoveel mogelijk seks in hun boek proppen om te verhullen dat het verhaal verder weinig om het lijf heeft, wordt er in Pandaogen nou eens niet om de dertig pagina's geneukt.

Pandaogen gaat dan ook niet over de liefde van een versleten vijftiger voor een naïeve studente of een jonge koorbal die valt voor een oudere vrouw, maar over familie –en dan niet het soort waarmee je geboren wordt, maar de familie die je kiest. Pandaogen is geen ode aan de lust, maar een ode aan onwaarschijnlijke maar onvoorwaardelijke vrienden die voor je door het vuur gaan.

5. Het is gewoon een goed boek

Het is natuurlijk makkelijk om Pandaogen af te schrijven als een vanity project van een dj die ook zo nodig wat moest schrijven, maar dat is helemaal nergens voor nodig. Pandaogen is namelijk gewoon een goed boek. Het is vlot geschreven, pijnlijk eerlijk, net zo grappig als het spannend is, en geen moment saai. Pandaogen is een moderne whodunnit waarin de grens tussen werkelijkheid en fantasie bijna ongemerkt vervaagt, zonder dat er aan het einde op elke vraag een antwoord wordt gegeven. Het boek zit propvol met sympathieke personages die op het randje van het absurdistische balanceren zonder belachelijk te worden, en stipt onderwerpen als pillenmisbruik en transseksualiteit aan zonder sensationeel te worden. Kortom, een Nederlands boek met internationale allure, dat het net zo goed doet op de brakke zondagmiddag als op een warme zomerdag in het park. Gewoon lezen dus.

Pandaogen is vanaf vandaag verkrijgbaar bij Bol.com of de betere boekhandel.