De mixserie Global Underground is verantwoordelijk voor de dj als superster

De meeste dj's waren gedurende de eerste twee decennia van clubcultuur - vanaf midden jaren zeventig tot de helft van de jaren negentig - een mysterie. In de club ploeterden zij buiten het zicht, ergens in een klein hoekje of in de dj-booth hoog boven de dansvloer. En als je thuis naar hun muziek luisterde, waren ze al net zo ongrijpbaar. Al helemaal omdat ze vaak ook muziek produceerden onder verschillende pseudoniemen. Dit systeem zorgde er voor dat geen enkele dj beroemd werd.

Sommige dj's hadden het tegen midden jaren negentig voor elkaar gekregen een naam voor zichzelf op te bouwen, maar foto's van bepaalde dj's zag je bijna nooit op flyers of cd-covers. In plaats daarvan moest je het doen met grafische visuals: sci-fi futurisme, Japanse anime, 3D psychedelica, en sex-bomb clubkittens. Als je geluk had, kon je in de plaatjes wellicht de identiteit van de meest populaire dj's terugvinden.

In de loop der jaren begon het originele artwork hier en daar plaats te maken voor merklogo's. Denk aan mateloos populaire titels als United DJs of America mix-cd's, de eindeloze Ministy of Sound-verzamelaars en zelfs Richie Hawtins veelvoorkomende Plastikman-avatar; labels hadden de kunst van het uitbrengen van de zogeheten 'album art' geperfectioneerd. Ze gingen voor herhaling, niet zozeer een persoonlijke touch. Zelfs de iconische mix-cd Journey By Djs, van de eerste echte dj-superster Paul Oakenfold, liet een foto zien van een vol Wembley Stadium (genomen tijdens een openingsset die Oakie had gedaan voor U2), waarbij de dj zelf ergens in een hoek - en onscherp - verstopt zit.

Toen kwam er een man ten tonele met een idee dat alles zou veranderen. Zijn naam was Andy Horsfield en hij was een revolutionair figuur op het gebied van muziekmarketing. Horsfeld is (samen met James Todd) niet alleen de oprichter van het Global Underground-label uit Londen, maar ook een fanatieke clubber en een professioneel fotograaf. Nadat Global Underground (GU) de gezichten van dj's als Oakenfold, Darren Emerson en Danny Tenaglia op cd-hoesjes plaatste, werd het fenomeen van de gezichtloze dj beëindigd en draaide alles al snel om bekend worden.

"Destijds werden dj's behandeld als willekeurige personen die een cd mixten," vertelt Horsfield aan de telefoon. "Over het algemeen kreeg de dj gewoon een lijst met nummers en werd hem verteld wat hij moest mixen. Als hij geluk had kreeg hij ook een klein beetje zeggenschap over het artwork op de cover. Ik vond dit een slechte situatie. De dj's waren de sterren en zouden vertegenwoordigd moeten worden zoals iedere andere muzikant. Hun foto's moeten op de hoes en hun naam prominent zichtbaar. Ik vond dat een logo van een platenmaatschappij een teken van kwaliteit moest zijn en geen centrale rol hoefde te spelen."

Vanaf de eerste release in 1996 - een mix door hard house-icoon Tony De Vit- tot het hoogtepunt van hun succes in de vroege jaren 2000, was Global Underground verantwoordelijk voor de mix-cd's geproduceerd door de grootste dj's. Op de cover van elke dubbele set stond een artistieke close-up van de dj, waardoor mensen een blik achter de schermen kregen en zagen wie er verantwoordelijk was voor de muziek.

De serie stond ook symbool voor de groeiende internationale markt voor superster-dj's, die met hun muziek de hele wereld over reisden. De eerste vier GU-releases werden in Tel Aviv, New York, Praag en Oslo opgenomen door dj's De Vit, Oakenfold, Nick Warren en (weer) Oakenfold. Elke release werd verpakt als een tweedelige mix in een extra grote verpakking, waar een klein boekje bij zat met uitgebreide aantekeningen over club-bestemmingen en mooie foto's van dj's door huisfotograaf Dean Beleche. "Omdat ik vroeger zelf fotografeerde, begreep ik het belang van de juiste beelden en design voor op de covers," zegt Horsfield over de inspiratie achter GU's opvallende huisstijl.

In 1999, het meest productieve jaar van GU, kwamen er zes cd's uit. Daarna werden het er twee tot vier per jaar, voordat het label een pauze inlaste in 2010. Terugkijkend op GU's discografie laat de serie het ontstaan van de superster-dj zien tot het moment dat EDM zijn intrede deed. Veel dj's maakten verschillende mixen en zodoende wordt duidelijk hoe hun muzikale stijl evolueert. Sasha en Digweed, ooit de beroemdste dj's in de wereld, namen twee tot drie individuele mixen op, terwijl Deep Dish twee sets als duo uitbracht, voordat ze uit elkaar gingen.

De mix-serie staat vooral bekend om de progressive-house van bijvoorbeeld Nick Warren, maar ook andere genres vonden er hun weg. Zo was Danny Tenaglia's allereerste (en roemruchte) Global Underground-mix uit 1999, GU010 Athens, het begin van een creatieve periode voor de dj-veteraan. Hij was verantwoordelijk voor het succes van Miss Kittin en The Hacker door het liedje Frank Sinatra te gebruiken in zijn mix. Dit nummer was een voorloper op de electroclash-scene van de vroege jaren 2000. Een andere electroclash-held, Felix the Housecat, bracht zijn eigen GU034: Milaan-mix uit in 2008. Op de setlist zie je van alles terug: van house en techno (Josh Wink, Chris Liebing, Ben Klock) tot big room electro en vroege EDM (Boyz Noise, Angelo & Ingrosso).

Naast de 39 mixen die Global Underground tussen 1996 en 2010 uitgebracht, was er ook nog een NuBreed-serie, die de carrières van dj's als Danny Howells, Sander Kleinenberg en Steve Lawler lanceerde.

Na een pauze van vier jaar kwam Global Underground in 2014 terug met een mix van één van de eerste supersterren van het nieuwe decennium: Solomon. Ook komt er in november van dit jaar met GU041: Napels een nieuwe mix uit van triphopper James Lavell en diens project UNKLE. Deze uitgave zal ook verkrijgbaar zijn in een gelimiteerde editie, verpakt in een luxueuze doos, een hardcover-boek van 112 pagina's, foto-ansichtkaarten van Napels én een GU-bagagelabel. "Zo'n negentig procent van alle bestellingen op onze website betreft de luxueuze uitvoering", onthult Horsfeld.

Het label mikt nog steeds op kwaliteit. Maar in tegenstelling tot wat ze vroeger deden - een verfijnd platform bieden aan dj's om kwalitatief hoogwaardige mix-cd's te produceren - is hun missie tegenwoordig vooral gericht op het toedienen van kwaliteitsinjecties in de mainstream muziekcultuur; een cultuur die vrijwel nooit meer verder kijkt dan de celebrity-factor.