Wat speelt zich allemaal af achter dat masker van ZES?

Foto's: Ralph Roelse - www.ralphroelse.nl

De Eindhovense ZES gaat als artiest anoniem door het leven. Hij doet zijn shows gehuld in een 3D geprint masker en gebruikt een breed arsenaal aan analoge en digitale instrumenten. Zijn samples kunnen door allerlei voorwerpen zijn ontstaan en emotie vormt in zijn producties de rode draad. ZES is niet alleen een cijfer, maar staat gelijk aan zes gebeurtenissen die hem en zijn muziek vormen. Ik sprak ZES over omgaan met anonimiteit, perfectionisme in zijn werk en hoe hij emotie verwerkt in muziek.

De laatste keer dat je met VICE sprak was anderhalf jaar terug. Hoe is het nu?
Tja, het is een beetje uit de hand gelopen, denk ik. Mijn releases zijn goed in de smaak gevallen waardoor er een soort kettingreactie volgde en er een hoop is gebeurd. Vanaf het begin was ik met ZES heel serieus, maar ik had niet verwacht dat het zo goed zou gaan - ook in verband met de anonimiteit. Op dit moment werk ik aan nieuwe nummers en remixes. Binnenkort heb ik ook wat studio afspraken om samen te gaan werken in Londen, heel benieuwd hoe dat zal gaan.

Over die anonimiteit, je treedt op met een masker en maar weinig mensen weten echt wie daar achter schuil gaat. Sta je nog steeds achter die keuze?
Ja, nog steeds.

Zoek je daardoor grenzen op met het maken van muziek?
Jazeker, door op deze manier naar buiten te treden zit er geen gezicht achter. Het gaat puur om de muziek. Ik kan niet persoonlijk worden beoordeeld en dat geeft mij vrijheid om verschillende dingen met muziek te doen. Klinkt misschien vreemd, maar ik ben niet echt iemand die het fijn vind om op een podium te staan. Live dingen doen is te gek, maar dan alleen als ik het idee heb dat er niemand is die meekijkt. Daarom is dat masker zo fijn - het gevoel creëren dat ik niet helemaal mezelf ben en me afsluiten voor mijn omgeving.

Je bracht laatst 'Breathe' uit. Vergeleken met de meer fijnzinnige tracks 'Alternate' en 'Memories' is dit vlotter met een hoop tempowisselingen. Werk je graag met tempo switches?
Polyritmiek, dus meerdere tempo's in een nummer, vind ik ontzettend gaaf om mee te werken. Ik doe er de laatste tijd wat minder mee, maar bij 'Breathe' wilde ik gewoon zo een track maken. Die wisselingen zijn leuk omdat je mensen ermee op het verkeerde been kan zetten. Het ene moment staan ze nog te dansen terwijl ze een paar seconden later wat vervreemd naar je staan te kijken.

Die diepe interesse in muziek en hoe het in elkaar steekt is dat iets wat je vanuit huis hebt meegekregen?
Bij mij thuis was het vroeger wel altijd feest qua muziek: Bob Marley, Steely Dan, Frank Zappa… Vanaf jongs af aan heb ik de hele cd kast van mijn ouders doorgespit - daarna luisterde ik veel hardrock en metal, zoals Sepultura, Slipknot en Soulfly. Naarmate ik ouder werd is het moeilijker en complexer geworden, zoals Doommetal. Die ritmeswitches en tempowisselingen zoals bij de band Animals as Leaders zijn wel een bron van inspiratie.

Ben je door het luisteren van die muziek nu zelf vrij complexe dingen gaan maken?
Die interesse in metal heeft mij vroeger stof tot nadenken gegeven - zoals het werken met lastige stukken muziek. De laatste release is experimenteel maar wel dansbaar, toch heb ik ook weleens tracks gemaakt die verreweg van dansbaar zijn. We denken eraan om deze uit te brengen maar vragen ons af of het niet te lastig is. Je kan niet zomaar met een ontzettende nicheplaat komen. Zoiets als 200 Press/ 200 Pressure van James Blake zou te gek zijn.

Ik zag je een keer bezig met OWOW, waarbij microfoons gebruikt werden om het geluid van voorwerpen op te nemen. Ga je verder dan de gemiddelde producer?
Ja, toen hebben we het geluid van planten en ijsblokken opgenomen. Tegenwoordig gebruiken veel mensen sample packs, maar daar ben ik niet van. Uiteindelijk produceer ik wel op mijn computer maar gebruik daarbij waar mogelijk microfoons en analoge instrumenten om samples te maken. Vanwege mijn TU achtergrond heb ik ook bij OWOW stage gelopen en kwam er achter dat zij alles maken waar ik al een idee over had. Samen met hun test ik instrumenten om ze in te zetten met live shows.

Heel graag, maar hoe meer je live toevoegt, hoe minder je kan specialiseren. In mijn nummers zit veel gitaar dus dan verwachten mensen dat ik dit live doe, terwijl de synths voor mij ook belangrijk zijn. Nu valt er niet veel meer toe te voegen, anders zou bijvoorbeeld het gitaarspel eronder kunnen gaan leiden, of ik moet een vijf uur durende liveshow gaan geven.

Heb je dan ook weleens aan een band gedacht?

Live drums, een toetsenist, zang… Dat zou ik het allersterkste vinden. Alleen ben ik te specialistisch en perfectionistisch om het uit handen te geven. De muziek op zich is al lastig genoeg en daarnaast houdt iedereen er zijn eigen interpretatie of ideeën op na wat samenwerken complex kan maken.

Wordt het dan ook te confronterend voor je om het uit handen te geven?

Confronterend omdat het dan niet gaat zoals ik zou willen. Mensen staan open om mee te werken maar komen ook met een eigen inbreng. Leuk om te horen, maar niet iets wat ik daadwerkelijk kan gebruiken. Misschien een lichte vorm van autisme of gewoon enorm perfectionistisch.

Ja, ik denk dat het vrij universeel is. De kracht van muziek zit hem in de herinnering. Bij bepaalde opvolging van tonen maak je een link met een herinnering, daarom zijn bepaalde nummers zo mooi. Daardoor kan ik zelf vrij moeilijk naar mijn eigen muziek luisteren. Ik heb het al honderden malen gehoord, maar ook omdat ik het beschouw als iets wat afgesloten is.

Wordt je zesde plaat ook iets heel bijzonders?

Ik heb daar niet eens over nagedacht, dat schrijf ik meteen op. Ik hoop dat als die zesde plaat er komt, ik het zo kan doen zoals ik het wil. Het is een heel persoonlijk project en ik ben benieuwd waar het uiteindelijk heen kan gaan.